در این مقاله بخوانید
آیا با ماده ساخت مجسمه آشنایی دارید؟ رزین اپوکسی چیست؟ آیا انواع رزین را میشناسید؟ درباره رزین پلی استر چه میدانید؟ آیا با انواع قالب رزین برای ساخت مجسمه آشنایی دارید؟ چگونه می توانیم دوره آموزش رزین و چوب را فرا بگیریم؟ در ادامه پاسخ این سوالات را مورد بررسی قرار میدهیم.
مقدمه
رزین ترکیبی مصنوعی یا طبیعی است که در معماری داخلی و هنرهای تجسمی کاربرد فراوانی دارد. ترکیب این ماده به گونهای است که به واسطه ماده سخت کنندهای به نام هاردنر سفت میشود. ماده رزین قابلیت انحلال در الکل را دارد اما در آب حل نمیشود و به دلیل داشتن خاصیت ضد آب در زمینههای مختلف به کار برده میشود.
تنوع در رزینهای مصنوعی بسیار زیاد است از این رو میتوان به رزین پلیاستر، رزین اپوکسی، رزین فنولیک و وینیل استر اشاره کرد. رزین پلیاستر و اپوکسی از جمله رزینهایی هستند که در کارهای هنری استفاده میشوند. به همین دلیل قصد داریم شما را تا حدودی با انواع رزین که در مجسمه سازی کاربرد دارند آشنا کنیم.
رزین مناسب برای ساخت مجسمه
رزین و هاردنر دو جز مهم برای ساخت مجسمه و کار با رزین هستند. این دو ماده باید با درصدهای مناسب با یکدیگر ترکیب شوند تا مجسمه از کیفیت مطلوبی برخوردار باشد. در تعریف رزین میتوان گفت مادهای است که با هاردنر ترکیب شده، به حالت ژلهای درآمده و در طی زمان معینی سفت میشود.
هاردنر نیز مادهای است که شفاف، بدون رنگ و دارای بویی تند است که در دو صورت مایع و خمیری در بازار موجود است. استفاده از هاردنر در ترکیب با رزین درصدهای مختلفی دارد مثلا در رزین پلی استر شفاف دو درصد هاردنر به کار میرود.
همچنین با کم و زیاد کردن میزان هادرنر میتوان زمان سفت شدن رزین پلی استر را تنظیم کرد. معمولا برای اینکه رزین پلیاستر به انعطاف پذیری برسد باید میزان هاردنر را در ترکیب با آن به یک درصد رساند.
معرفی انواع رزین
رزین طبیعی نوعی ماده پلیمری از منابع طبیعی مانند حشرات، گیاهان و مواد معدنی است که دارای قابلیت شکل پذیری بالا و کم دوام است. تا قبل از وجود رزینهای مصنوعی دامنه استفاده از رزینهای طبیعی بالا بوده و کاربرد زیادی داشتند. اما با گسترش انواع رزینهای مصنوعی کارایی رزینهای طبیعی کاهش یافت. یکی از انواع رزین طبیعی شیره درخت کاج است که دارای بویی تند است. این نوع رزین بسیار چسبناک بوده و با اثر گذشت زمان سفت میشود.
رنگ رزین طبیعی از شفاف تا قهوهای تیره متغیر است و میزان سختی و کدر بودن آن بستگی به ماده اولیه آن دارد. هنگام استفاده از رزین های طبیعی باید این نکته را در نظر گرفت که برخی از رزینهای طبیعی دارای ترکیبات ناپایداری بوده و ممکن است در صورت استفاده از آنها حوادث ناگواری روی بدهد زیرا که حاوی هپتان هستند که نوعی هیدروکربن قابل اشتعال و انفجار است.
رزین مصنوعی نوعی دیگر از ماده رزین است که در آزمایشگاه با کمک ترکیب مواد مختلف در چند نوع ساخته میشوند که شامل رزین پلی استر، رزین اپوکسی، رزین اکریلیک است.
رزین پلی استر
رزین پلی استر مایعی چسبناک و شفاف است که با درصد مشخصی کاتالیزور ترکیب شده و دمای آن به صورت خودکار افزایش مییابد. این ماده با گذشت زمان معینی خشک میشود.
میزان کاتالیزور و هاردنر در کیفیت رنگ و دوام آن تاثیر دارد. همچنین رزین پلی استر در کارهای صنعتی، مجسمه سازی و تولید سنگ مصنوعی کاربرد دارد.
در هنگام استفاده از رزین پلی استر باید محیط مجهز به تهویه باشد و در هنگام کار ماسک و دستکش استفاده شود زیرا که بخارات این ماده سمی بوده و برای ریه کاملا مضر است. یکی از مزیتهای رزین پلی استر نسبت به رزین اپوکسی قیمت بسیار ارزان آن است که به صورت عمده فروش میرسد، همچنین این ماده در ساخت مجسمه رزینی بسیار کاربرد دارد.
بیشتر مجسمههایی که پیرامون خود میبینید از جنس رزین پلی استر هستند. به دلیل چسبندگی بالایی این نوع رزین در هنگام استفاده از آن باید از جداکنندههایی مانند پودر فیلم PVA یا واکس ترک Sv6 استفاده کرد.
رزین اپوکسی
رزین اپوکسی در گروه رزینهای مناسب برای کارهای هنری و دست ساز قرار دارد. این ماده عوارض سمی بسیار کمتری دارد و در اتاقهایی با تهویه مناسب به راحتی میتوان از آنها استفاده کرد. کاربرد دیگر رزین اپوکسی در ساخت زیورآلات مصنوعی است. از مزایای این نوع رزین نسبت به رزین پلی استر میتوان به خشک شدن آن در مجاورت هوا اشاره کرد که هیچ گونه نیازی به خشک کننده و کاتالیزور ندارد.
همچنین رزین اپوکسی به نسبت رزین پلی استر بسیار گرانتر است اما برای کارهای هنری مانند مجسمه سازی بیشتر از رزین اپوکسی استفاده میشود زیرا رزین پلی استر سمی و خطرناک است.
همچنین سطح کار رزین اپوکسی پس از خشک شدن شیشهای، شفاف و صیقلی میشود و این یکی دیگر از دلایل استفاده بیشتر این نوع رزین در مجسمه سازی است. ماده رزین اپوکسی در برابر اسیدهای غلیظ، مواد اکسید کننده و حلالها مقاومت خوبی ندارند ولی در برابر اسیدهای رقیق و قلیا مقاومت خوبی از خود نشان میدهد.
رزین اکریلیک
یکی دیگر از انواع رزین های مصنوعی رزین اکریلیک است که این پلیمر از مونومرهای acrylic ساخته میشود. در واقع در آن رزین به دو گروه عمده ترموپلاست و ترموست تقسیم شده است. رزین اکریلیک بر پایهی آب بوده و در بسیاری از صنایع مانند صنایع نساجی، چسب و کاغذ، صنایع ساختمان و صنعت چرم و… کاربرد دارد.
آشنایی با انواع قالب رزین در مجسه سازی
- قالب سیلیکونی: این قالبها به علت انعطاف پذیری بالا برای قالب گیری اجسام سه بعدی و مجسمهها مناسب هستند.
- قالب لاتکسی: این نوع قالب نیز انعطاف پذیری بالایی دارد اما بعضی از انواع رزینها برای آنکه در قالب لاتکس سفت شوند به هاردنر بیشتری نیاز دارند. از معایب لاتکس میتوان به این اشاره کرد که در برابر روغن فاسد میشود پس در زمان کار با لاتکس باید از مایع ظرفشویی به عنوان جداکننده استفاده کرد.
- قالبهای خانگی: جعبه شکلات و جایخی قالبهای مناسبی برای ساخت مجسمه های رزین اپوکسی هستند.
- قالبهای پلاستیکی: برای قالب بندی رزین میتوان از انواع ظروف پلاستیکی یا ظروف یک بار مصرف استفاده کنید.
نتیجه گیری
دامنه کاربرد و تنوع رزینها بسیار گسترده است و ما سعی کردیم در این مقاله شما را با گوشهای از اطلاعات راجع به رزین اپوکسی، رزین پلی استر و اکریلیت آشنا کنیم. بیش از نیمی از مجسمههایی که در بازار موجود است از جنس رزین هستند. رزین پلی استر و زرین اپوکسی در نحوه ساخت و قیمت باهم تفاوت دارند اما از هر دو آنها در مجسمه سازی استفاده میشود. به طورکلی استفاده از رزین اپوکسی با وجود داشتن قیمت بالاتر به علت مضر نبودن برای سلامتی انسان و تولید نکردن بخارات سمی طرفداران بیشتری دارد.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات رزین و اپوکسی 118فایل نیز دیدن فرمایید.