در این مقاله بخوانید
معرفی شطرنج سوئیسی + مسابقات شطرنج سوئیسی + سبک سوئیسی + سیستم هلندی در سبک سوئیسی + مزیت های شطرنج سوئیسی. ما در این مقاله تمامی این موارد را برای شما توضیح داده‌ایم. همچنین می توانید برای فراگیری این ورزش از دوره آموزش شطرنج حرفه ای استفاده نمایید.
مقدمه
شطرنج هم یک ورزش و هم یک بازی بسیار جذاب و در عین حال مفید است. در سرتاسر دنیا این ورزش، محبوبیت خاص خود را دارد و بازی می‌شود. برگزاری مسابقات شطرنج و انجام بازی شطرنج سبک‌های مختلفی دارد. یکی از سبک‌های برگزاری مسابقات شطرنج، سبک سوئیسی است که در این مقاله هم قصد معرفی شطرنج سوئیسی را داریم. این سیستم برای اولین بار در یک تورنمنت شطرنج در زوریخ در سال 1895 توسط جولیوس مولر استفاده شد، از این رو سیستم سوئیسی نامگذاری شد و اکنون در بسیاری از بازی‌ها و مسابقات ورزشی از جمله در ورزش شطرنج استفاده می‌شود.
مسابقات شطرنج سوئیسی
مسابقات شطرنج سوئیسی یک نوع تورنمنت شطرنج است که به صورت غیرحذفی برگزار می‌شود. تعداد مسابقات شطرنج سوئیسی از تعداد مسابقات تورنمنتی که به صورت حذفی برگزار می‌شود بیشتر است.
البته تعداد مسابقات شطرنج سوئیسی به میزان قابل توجهی کمتر از یک تورنمنتی است که در آن همه شطرنج‌بازان به صورت رفت و برگشت با هم بازی می‌کنند. در شطرنج سوئیسی هر شطرنج‌باز (البته می‌تواند به صورت تیمی هم باشد) با تمام رقبای دیگر بازی نمی‌کند.
با استفاده از مجموعه‌ای از قوانین طراحی شده در شطرنج سوئیسی، رقبا در هر دور یک به یک با هم شطرنج‌بازی می‌کنند و هر شطرنج‌باز با حریفانی با امتیاز مشابه، بازی می‌کند، اما با همان حریف بیش از یک بار بازی نمی‌کند. برنده کل مسابقات تورنمنت، فردی است که بیشترین امتیاز را در همه راندها کسب کرده باشد. همه شرکت‌کنندگان در هر دور بازی می‌کنند مگر اینکه تعداد آنها فرد باشد.
سبک سوئیسی
سیستم سوئیسی فقط مختص شطرنج نیست بلکه این سبک برای مسابقاتی استفاده می‌شود که در آن تعداد شرکت‌کنندگان زیادی وجود دارد که امکان انجام یک دور کامل مسابقات (مسابقاتی که همه تیم‌ها یا بازیکنان دو به دو با هم بازی کنند) وجود ندارد. در سبک سوئیسی، هیچ شطرنج‌باز یا در کل هیچ ورزشکاری قبل از پایان مسابقات حذف نمی‌شود. در مقابل، روشی که در آن هر بازیکنی با همه بازیکنان بازی کند در صورت وجود تعداد کمی از رقبا مناسب است و برای جاهایی که تعداد ورزشکاران زیاد است مناسب نیست.
تورنمنت حذفی هم خیلی روش مناسبی برای تعیین بهترین افراد یا بهترین تیم‌ها نیست. در یک تورنمنت تک حذفی، به سرعت تعداد شرکت‌کنندگان کاهش می‌یابد. در روش حذفی ممکن است بهترین شطرنج‌باز لزوماً قهرمان نشود، زیرا یک ورزشکار یا تیم خوب خوب ممکن است روز بدی داشته باشند و به خاطر یک شکست در آن روز بد، همه چیز را از دست بدهد. از سوی دیگر اگر شطرنج‌بازان قوی در یک طرف جدول قرار داشته باشند و در مسابقات اولیه با هم دیدار کنند، ممکن است یکدیگر را خسته و حذف کنند.
بر خلاف فرمت گروهی یا سایر سیستم‌ها که همه زوج‌ها (دو شطرنج‌باز یک مسابقه) از ابتدای مسابقات مشخص هستند، در سیستم سوئیسی جفت‌سازی مسابقه برای هر دور پس از پایان دور قبلی انجام می‌شود و در واقع به نتایج دور قبل بستگی دارد.
سیستم سوئیسی به دنبال معرفی بهترین شطرنج‌باز در بین تعداد زیادی از شطرنج‌بازان است به نحوی که اولا برخلاف مسابقات دورهای تعداد مسابقات نسبتاً کم باشد و ثانیا برخلاف مسابقات حذفی یک باخت باعث حذف یک شطرنج‌باز نشود.
روش انتخاب یک زوج برای مسابقه
در تمام مراحل به جز دور اول، شطرنج‌بازان بر اساس عملکرد تقریبی آنها تا آن زمان جفت می‌شوند و دو به دو با هم مسابقه می‌دهند. در دور اول، رقبا به صورت تصادفی یا بر اساس الگوی خاصی با هم جفت می‌شوند و دو به دو با یکدیگر مسابقه می‌دهند. اگر برگزار کنندگان تورنمنت بخواهند که شرکت‌کنندگان قوی تر در دورهای ابتدایی به مصاف هم نروند بلکه در دورهای آخر با هم دیدار کنند، الگو باید آنها را در شاخه‌های مختلف قرار دهد، دقیقاً همان کاری که در گروه‌بندی بازیکنان دارای رنکینگ برای یک تورنمنت حذفی انجام می‌شود.
در راندهای بعدی، شرکت‌کنندگان بر اساس امتیازاتی که تا آن زمان جمع کرده اند مرتب می‌شوند و شطرنج‌بازانی با امتیاز نزدیک به هم تا آن زمان با هم رقابت خواهند کرد. قوانین جفت‌سازی باید کاملاً دقیق و پیچیده باشد، زیرا باید اطمینان حاصل شود که هیچ دو بازیکنی هرگز دو بار با یکدیگر رقابت نکنند. قوانین جفت شدن در انواع مختلف سیستم سوئیسی متفاوت است.
از آنجایی که انجام دقیق برنامه ریزی مسابقات به روش سوئیسی کاملاً پیچیده است و از طرف دیگر باید سریع صورت پذیرد تا از تأخیر طولانی بین راندها برای تصمیم‌گیری زوج‌ها جلوگیری شود.
برگزار کننده مسابقات اغلب از یک برنامه رایانه‌ای برای انجام جفت‌سازی استفاده می‌کند. یک قانون جفت‌سازی خاص، که قانون جفت‌سازی هلندی نامیده می‌شود، اغلب در شطرنج سوئیسی استفاده می‌شود. این سیستم در زیر توضیح داده شده است.
سیستم هلندی در شطرنج سوئیسی
در این سیستم جفت‌سازی، بازیکنان بر اساس امتیازشان به گروه‌هایی تقسیم می‌شوند. در هر گروه با امتیاز یکسان یا مشابه، بازیکنان بر اساس رنکینگ خود و یا بر اساس برخی معیارهای دیگر رتبه‌بندی می‌شوند و به دو گروه بالا و پایین تقسیم می‌شوند. بر اساس قوانین این سیستم جفت‌سازی، هر یک از افراد یا تیم‌های نیمه بالایی با یکی از افراد یا تیم‌های نیمه پایینی جفت می‌شود. به عنوان مثال، اگر هشت بازیکن در یک گروه امتیازی وجود داشته باشد، شماره 1 با شماره 5، شماره 2 با شماره 6 و غیره جفت می‌شود. در ادامه هم تغییراتی برای جلوگیری از دیدار تکراری با یکدیگر انجام می‌شود.
امتیازات مساوی در شطرنج سوئیسی
در شطرنج سوئیسی، تعداد دور ثابتی وجود دارد. پس از آخرین دور، بازیکنان بر اساس امتیاز خود رتبه‌بندی می‌شوند. اگر امتیاز دو یا چند بازیکن مساوی باشد، باید بازیهای روبه رو به صورت تک حذفی انجام شوند. در واقع با فرض مساوی شدن امتیازات چند شطرنج‌باز در انتهای مسابقات شطرنج سوئیسی، تعیین یک قهرمان و برنده واضح به همان تعداد دور مسابقات حذفی نیاز دارد، که لگاریتم دودویی تعداد بازیکنان است.
بنابراین با برگزاری سه راند مسابقه، از بین هشت بازیکن با امتیاز مساوی، بازیکن قهرمان مشخص می‌شود. چهار راند می‌تواند از بین شانزده بازیکن با امتیاز مساوی، برنده را انتخاب کند و غیره. اگر تعداد بازیهای کمتری از این حداقل تعداد دور بازی انجام شود، امکان دارد دو یا چند بازیکن مسابقات را با امتیاز کامل به پایان برسانند، در حالی که همه بازیهای خود را برده باشند اما هرگز با یکدیگر روبرو نشده باشند.
مزیت‌های شطرنج سوئیسی
- در مقایسه با مسابقات حذفی، سیستم سوئیسی این مزیت را دارد که کسی را حذف نمی‌کند. بازیکنی که وارد مسابقات می‌شود می‌داند که بدون توجه به نتایج می‌تواند در همه دورها بازی کند. تنها استثنا این است که یک بازیکن در صورت وجود تعداد فرد بازیکن، باقی می‌ماند. بازیکن باقیمانده یک قرعه استراحت دریافت می‌کند یعنی در آن دور بازی نمی‌کند، اما معمولاً همان تعداد امتیاز مربوط به برنده شدن در یک بازی، به او تعلق می‌گیرد (مثلاً یک امتیاز برای یک تورنمنت شطرنج). بازیکنی که یک بار با قرعه استراحت مواجه شده، در دورهای بعدی بازی خواهد کرد و قرعه استراحت دیگری دریافت نخواهد کرد.
- مزیت دیگر شطرنج سوئیسی در مقایسه با مسابقات شطرنج حذفی این است که رتبه بندی نهایی نشان دهنده قدرت نسبی همه شرکت‌کنندگان است، نه فقط برنده مسابقات. در صورتی که در یک تورنمنت حذفی، دومین شرکت‌کننده برتر، لزوماً ورزشکاری نیست که در فینال بازنده شده، بلکه می‌تواند هر یک از شرکت‌کنندگان باشد که توسط برنده نهایی مسابقات در دورهای قبلی شکست خورده‌اند.
- در یک تورنمنت با سیستم سوئیسی، گاهی اوقات یک بازیکن به قدری بر دیگران برتری دارد که قبل از آخرین راند، قهرمانی او مسجل می‌شود و حتی در صورت شکست در آخرین بازی، از برنده شدن تورنمنت مطمئن است. در واقع هیجان و استرس یک مسابقه فینال حذفی قابل مقایسه با مسابقات سیستم سوئیسی نیست.
- این سیستم سوئیسی برای انتخاب تیم ملی شنای انگلیس که تیمی هشت نفره است، استفاده می‌شود. شصت و چهار بازیکن مسابقات را آغاز می‌کنند و با انجام مسابقات تک حذفی، پس از شش دور، بازیکن برتر به دلیل شکست ناپذیری واجد شرایط می‌شود. هفت مکان باقیمانده پس از یک سری مسابقات به صورت پلی آف تعیین می‌شود.
- در مقایسه با یک تورنمنت رفت و برگشت، یک تورنمنت سوئیسی می‌تواند بازیکنان زیادی را در خود داشته باشد. یک تورنمنت حذفی برای شرایطی مناسب‌تر است که در آن فقط تعداد محدودی از بازی‌ها می‌توانند به طور همزمان در مسابقات انجام شوند. به عنوان مثال، اگر یک تورنمنت تنیس، شصت و چهار بازیکن داشته باشد، اما فقط هشت زمین در دسترس باشد، نمی‌توان همه مسابقات را در یک دور به طور همزمان انجام داد.
- در یک تورنمنت شطرنج سوئیسی، تمام نتایج یک دور خاص باید قبل از شروع دور بعدی مشخص و ثبت شود. این بدان معنی است که هر دور، به اندازه کندترین مسابقه خود طول می‌کشد و تا تمام مسابقات دور قبل به پایان نرسند امکان مشخص شدن مسابقات دورر بعدی و انجام آنها وجود نخواهد داشت. این در حالیست که در یک تورنمنت حذفی، پس از اتمام دو بازی و مشخص شدن برنده‌های آن دو بازی، می‌توان یک بازی از دور بعدی مسابقات را با انجام مسابقه بین آن دو برنده، انجام داد. این کار ممکن است منجر به عقب افتادن یک شاخه از جدول مسابقات شود، اما از آنجایی که در مسابقات حذفی، هر دور، تعداد مسابقات کمتری نسبت به دور قبلی دارد این مشکل کمتر حس خواهد شد.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات شطرنج 118فایل نیز دیدن فرمایید.
“ما آنچه هستیم که مدام تکرار می کنیم بنابراین برتری، به عمل نیست، بلکه یک عادت است. ”
