در این مقاله بخوانید
والیبال نشسته چه قوانینی دارد؟ آموزش ورزش والیبال به چه صورت است؟ تاریخچه والیبال نشسته چیست؟ آیا برای انجام این ورزش باید حتما معلولیت داشته باشیم؟ اصطلاحات رایج این ورزش چیست؟
در ادامه این مقاله تمام مطالب مربوط به ورزش والیبال نشسته را بررسی خواهیم کرد.
مقدمه
در این مقاله قصد داریم در مورد قوانین والیبال نشسته صحبت کنیم. شعار اصلی این ورزش جذاب این است که هر کسی می‌تواند والیبال نشسته بازی کند و برای بازی کردن این ورزش نیاز نیست حتما معلولیت جسمی داشته باشید. البته بدیهی است که این مورد مختص بازی‌های دوستانه و تفریحی است و در مسابقات رسمی از بازی کردن افراد سالم ممانعت به عمل می‌آید.
شما به تیم ملی والیبال نشسته ایران نگاهی بیندازید همه افراد حاضر در آن دارای معلولیت جسمی، آن هم در قسمت پاها هستند. تیم ملی ایران بهترین تیم والیبال نشسته در دنیا است و به جز یک دو بار در همه مسابقاتی که در سال‌های اخیر به میدان رفته، قهرمان بلامنازع بوده است. در کشورهایی مثل کانادا این رشته ورزشی بسیار نوپا است ولی در سراسر کشور کانادا در بین ورزشکاران توانا و معلول به طور یکسان در حال گسترش است. در واقع والیبال نشسته در کشور کانادا از سال 2007 شروع شد.
یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های این رشته ورزشی جذاب این است که طیف وسیعی از شرکت‌کنندگان می‌توانند قوانین والیبال نشسته را بیاموزند و این ورزش یا بازی را انجام دهند چرا که تبعیضی در انجام این بازی نیست. افراد مختلف در هر سطح مهارت و در هر سن و با هر جنسیتی امکان انجام این بازی را دارند. در واقع این ورزش پتانسیل قوی برای فراگیر شدن در سطح جامعه دارد، به ویژه اگر در بین جوانان هم تبلیغ بشود.
تاریخچه والیبال نشسته
در سطح بین المللی این ورزش در سال 1950 به عنوان یک ورزش توانبخشی برای جانبازان جنگ جهانی دوم معرفی شد. هلند اولین کشوری بود که والیبال نشسته را در سال 1956 توسط کمیته ورزش این کشور، به عنوان یک ورزش توانبخشی برای سربازان آسیب دیده ثبت رسمی‌کرد. در سال 1958، اولین مسابقه بین المللی والیبال نشسته بین تیم‌های باشگاهی آلمان و هلند برگزار شد.
این ورزش به عنوان ترکیبی از والیبال و سیتزبال (یک ورزش آلمانی بدون تور) ایجاد شد. امروزه والیبال نشسته در برنامه بازی‌های پارالمپیک هم وجود دارد. والیبال نشسته برای اولین بار در بازی‌های پارالمپیک تورنتو 1976 به عنوان یک ورزش نمایشی برای ورزشکاران دارای مشکلات حرکتی ارائه شد. همان طور که گفته شد در پارالمپیک 1976 به صورت رسمی این رشته ورزشی به پارالمپیک اضافه نشده بود و مدال‌های آن تاثیری در رتبه‌بندی مدال‌های پارالمپیک نداشت.
والیبال نشسته به طور رسمی و به عنوان ورزش دارای مدال در بازی‌های پارالمپیک در شهر آرنهم در سال 1980 گنجانده شد. در سال 2004 و در پارالمپیک آتن هم والیبال نشسته زنان شروع به کار کرد. پس از بازی‌های پارالمپیک لندن 2012، VolleySLIDE توسط مت راجرز برای ترویج و توسعه این ورزش در سطح جهانی تأسیس شد. هشت تیم مردان و هشت تیم زنان در بازی‌های پارالمپیک 2020 توکیو بازی کردند.
محبوبیت این رشته ورزشی همچنان در حال افزایش است زیرا تغییری منحصر به فرد و لذت بخش در ورزش سنتی والیبال ارائه داده است. علاوه بر بازی‌های پارالمپیک، تیم والیبال نشسته کانادا در بازی‌های Invictus هم شرکت می‌کند. این بازی‌ها صرفا ورزشی نیستند بلکه از قدرت ورزش برای الهام بخشیدن به بهبودی، توانبخشی و ایجاد درک و احترام گسترده برای سربازان و زنان مجروح بیمار استفاده می‌کنند.
اگر می‌خواهید در تیم ملی والیبال نشسته یا بازی‌های پارالمپیک بازی کنید، برای مسابقات رده‌بندی‌هایی مبتنی بر سطح معلولیت والیبالیست‌ها و همچنین قوانین بین‌المللی برای انجام والیبال نشسته وجود دارد. در حالی که هسته اصلی و اهداف بازی والیبال نشسته شبیه والیبال داخل سالن و والیبال ساحلی است اما قوانین والیبال نشسته در موارد زیر متفاوت است:
- از آنجایی که والیبال نشسته نوعی والیبال برای ورزشکاران معلول است و برخلاف والیبال ایستاده، بازیکنان والیبال نشسته باید در طول بازی روی زمین نشسته باشند.
- دیگر نکته‌ای که در قوانین والیبال نشسته وجود دارد این است که اندازه زمین والیبال نشسته کوچکتر از اندازه زمین والیبال سالنی است. اندازه زمین والیبال نشسته 6 متر در 5 متر است.
- ارتفاع تور والیبال نشسته از سطح زمین کمتر از ارتفاع تور در والیبال سالنی است. ارتفاع تور والیبال نشسته 1.15 متر برای مردان و 1.05 متر برای زنان می‌باشد.
- اندازه تور والیبال نشسته کوچکتر از اندازه تور والیبال سالنی است. طول تور در این نوع والیبال 7 متر و عرض آن 80 سانتی متر است.
- در والیبال نشسته والیبالیست‌های ردیف جلو در والیبال نشسته می‌توانند سرویس حریف را با یک ضرب به زمین حریف بکوبند.
- نکته دیگری که در قوانین والیبال نشسته وجود دارد این است که در والیبال نشسته تماس با حریف زیر تور مجاز است، البته تا زمانی که در حرکت یا بازی حریف اختلال ایجاد نکند.
- هنگام ضربه زدن به توپ، قسمتی از بدن (از شانه گرفته تا باسن) باید با زمین در تماس باشد.
انواع معلولیت
قوانین والیبال نشسته به این صورت است که ورزشکارانی که دارای معلولیت‌های زیر هستند واجد شرایط حضور در مسابقات رسمی در والیبال نشسته هستند: ورزشکارانی که یکی از مشکلات قطع عضو، آسیب نخاعی، فلج مغزی، آسیب‌های مغزی و سکته مغزی دارند. طبقه بندی این ورزشکاران بر اساس معلولیت به دو دسته تقسیم می‌شود MD و D . MD مخفف “Minimally Disabled” به معنای افراد دارای ناتوانی جزئی و D مخفف “Disabled” به معنای افراد ناتوان مطلق است.
به بیان دیگر در حالی که ورزشکاران کم معلولیت یا همان MD تنها کسری از قدرت و انعطاف عضلانی خود را در یک مفصل از دست داده اند که مانع از موفقیت آن‌ها در بازی والیبال ایستاده می‌شود، ورزشکاران معلول کامل یا همان D تمام قدرت و انعطاف عضلانی خود را در آن مفصل از دست داده اند.
در هر تیم والیبال فقط دو بازیکن MD مجاز به حضور در فهرست بازی‌های پارالمپیک هستند و از این دو نفر هم تنها یک بازیکن در یک زمان اجازه حضور در زمین را دارد. این برای حفظ رقابت عادلانه بین تیم‌های مختلف حاضر در پارالمپیک است. بقیه اعضای تیم باید به عنوان بازیکنان D طبقه بندی شوند. مهارت‌های لازم برای انجام والیبال نشسته تا حد زیادی مشابه ورزش والیبال است.
اصطلاحات والیبال نشسته
ایس: سرویسی که بدون لمس شدن توسط بازیکنان حریف و به صورت مستقیم در زمین حریف فرود می‌آید را آس می‌گویند.
حمله: تلاش یک بازیکن برای کسب یک امتیاز با ضربه زدن به توپ روی تور را حمله می‌گویند.
خط حمله: در والیبال نشسته، یک خط سه متری از تور وجود دارد. این خط که به خط حمله معروف است محدودیتی را مشخص می‌کند که بازیکن ردیف عقب می‌تواند برای ضربه زدن به توپ از بالای تور، تا آنجا پیشروی کند. اگر بازیکنان ردیف عقب زمین از خط حمله جلوتر بیایند مرتکب خطا شده اند و یک امتیاز به تیم رقیب تعلق می‌گیرد و سرویس نیز به حریف داده می‌شود.
بازیکن ردیف عقب: در والیبال نشسته، هر یک از سه بازیکنی که در پشت زمین و پشت خط حمله قرار می‌گیرند، بازیکن ردیف عقب هستند.
دفاع روی تور: برای جلوگیری از ضربه زدن به توپ توسط بازیکن حریف دفاع روی تور صورت می‌پذیرد. دفاع روی تور با پریدن به سمت تور با دست‌های باز در هوا انجام می‌شود.
خط مرکزی: در والیبال نشسته، خط خیالی مستقیماً زیر تور که زمین را به دو نیم می‌کند را خط مرکزی می‌گویند.
چاک یا حمل توپ: هل دادن یا پرتاب توپ به جای ضربه زدن به آن را حمل توپ می‌گویند که با این کار، یک امتیاز به حریف تعلق می‌گیرد.
زمین: محوطه بازی والیبال نشسته.
فضای عبور: منطقه بالای تور و بین دو آنتن که توپ باید در طول مسابقه از آن عبور کند.
جمع کردن توپ: یک حرکت دفاعی که در آن دو بازو در کنار هم قرار می‌گیرند تا یک توپ محکمی که با آبشار زدن حریف به زمین حریف رفته را مهار کند و اجازه برخورد توپ به زمین خودی را ندهد و در واقع توپ را به هوا پرتاب کند.
خط پایان: یک خط مرزی در انتهای زمین والیبال نشسته.
خطا: خطای که منجر به از دست دادن رالی می‌شود و یک امتیاز به حریف تعلق می‌گیرد.
بازیکن ردیف جلو: در والیبال نشسته، هر یک از سه بازیکنی که نزدیکترین موقعیت را به تور دارند را بازیکن ردیف جلو گویند.
منطقه جلو: در والیبال نشسته، منطقه بین تور و خط حمله را منطقه جلو می‌گویند.
کنگ: انجام دفاع روی تور با یک دست. این اصطلاح از سبک کینگ کنگ در زدن هواپیماهای دوباله در فیلم اصلی کینگ کنگ برداشت شده است.
لیبرو: در والیبال داخل سالن، یک بازیکن دفاعی که لباسی با رنگی متفاوت از لباس هم تیمی‌هایش می‌پوشد و به ویژه در جمع کردن توپ مهارت دارد.
جمع کردن توپ: تلاش یک تیم برای جلوگیری از برخورد سرویس یا هر نوع آبشار و حمله حریف را جمع کردن توپ می‌گویند. باید این کار طوری صورت پذیرد که توپ به پاسور برسد.
رالی: به چند رد و بدل شدن توپ بین دو تیم رالی می‌گویند. رالی تنها با برخورد توپ به زمین یا با خطای یکی از بازیکنان هر یک از تیم‌ها خاتمه می‌یابد.
سرویس: ضربه ای که برای آغاز مجدد بازی در شروع هر رالی استفاده می‌شود.
پاسور یا setter: بازیکنی که تنظیم کننده و ترتیب دهنده حملات تیم است و پاس نهایی را به آبشارزن می‌دهد. هر چقدر توپ اول توسط مدافعان تیم بهتر جمع شود و دست پاسور برسد، پاسور هم می‌تواند پاس دقیق تری برای آبشارزن مهیا کند.
خط کناری: یک خط مرزی جانبی در یک زمین.
آبشار: کوبیدن توپ از روی تور به زمین حریف. این عمل، کشتن نیز نامیده می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این ورزش سایر مقالات والیبال 118فایل را مشاهده فرمایید.
نشاط و سلامتی خود را حفظ کنید زندگی بدون سلامتی، مانند رودخانه ای بدون آب است.
