در این مقاله بخوانید
در مورد انواع زنبورها چه میدانید؟ قسمت های مختلف یک کندو کدامند؟ساختمان داخلی یک کندوی عسل چگونه است؟ تفاوت کندوی عسل و کلنی زنبور عسل چیست؟ کندو در زنبورداری چه نقشی دارد؟ بهترین زمان برای خرید کلونی چه زمانی است؟ چگونه آموزش صفر تا صد زنبورداری در خانه را فرا بگیریم؟ برای پاسخ به این پرسش ها تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
مقدمه
یکی از مهم‌ترین و در واقع اصلی‌ترین وسایل مورد نیاز هر زنبورداری، کندوی عسل است. کندو در اصل حکم خانه را برای کلنی زنبورها بازی میکند و لازم است آنقدر محکم و محافظت شده ساخته شود که هیچ گزندی به زنبورهای درون آن وارد نشود.
امروزه برای رفاه کار زنبورداران و پیشرفت هرچه سریع‌تر در این حرفه کندوهای عسل را به راحتی میتوان خریداری کرد. همچنین برای شروع زنبورداری ابتدا باید کندو را تهیه کرد.
در مورد انواع زنبورها چه می دانید؟
زنبورهای عسل موجوداتی از رده دو بالا هستند که از حدود 150 میلیون سال پیش تاکنون روی زمین وجود داشته‌اند. زنبورهای عسل انواع بسیار زیادی دارند اما به طورکلی زنبورهای موجود در یک کندوعسل شامل سه دسته ملکه، زنبورهای نر و زنبورهای کارگر خواهد بود.
هر کدام از این سه نوع زنبور کار مخصوص به خود را دارند. اول از همه زنبور ملکه به عنوان اصلی‌ترین و تعیین کننده‌ترین عضو کندوعسل وظیفه تولید مثل کندو را برعهده دارد. هر چقدر ملکه جوان‌تر و فعال تر باشد تعداد زنبورهای فعال کندو نیز بیشتر شده و تولید عسل نیز افزایش خواهد یافت.
دومین نقش در کندوعسل را زنبورهای کارگر بازی میکنند. این زنبورها ماده هستند اما توانایی تولید مثل را ندارند و وظیفه آنها جمع آوری گرده، محافظت از کندو در برابر عوامل مهاجم خارجی، محافظت از ملکه برای بقای کلنی، محافظت از لاروهای تولید شده توسط ملکه و در نهایت تولید عسل است. همچنین این زنبورها توانایی ساخت موم، ژل رویال و سایر محصولات فرعی کندوعسل را نیز دارند.
در آخر زنبورهای نر موجود در کندوعسل گروهی از زنبورها هستند که همیشه در کندو وجود ندارند و بیشتر در فصل تولید مثل و جفت گیری در کندو دیده میشوند.
معرفی قسمت های مختلف یک کندو
ابتدایی ترین و چشمگیرترین ویژگی کندوعسل شکل شش ضلعی آن است که این شکل باعث میشود زنبور بتواند از حداکثر مساحت استفاده کرده و بیشترین حجم عسل را در این مساحت ذخیره کند. به علاوه شکل شش ضلعی کندو سبب میشود کمترین مقدار موم در کندوعسل جای بگیرید.
برای شروع کار زنبور عسل به طور غریزی از دو تا سه قسمت شروع به ساخت کندو میکند و این کار را با دقت و محاسبات دقیق انجام میدهد، به طوریکه قسمت هایی که بعدا اضافه میشوند از قسمت‌های اصلی قابل تشخیص نخواهند بود.
هر شان(همان صفحه نگهداری زنبورعسل در زنبورداری ) دارای یک تیغه میانی است که در دو طرف این تیغه سلول‌های شش ضلعی با شیب حدودا 13 درجه وجود دارد و در جهت شمال به جنوب و در سمت عرض جغرافیایی بزرگ میشوند.
هر شان دارای سلول‌های شش ضلعی بوده که محل ذخیره عسل و موم است. به علاوه محل پرورش نوزادان و دگردیسی زنبورها نیز خواهند بود. در هر شان سه نوع سلول با شکل متفاوت وجود دارد.
نوع اول سلول مخصوص ملکه است، این سلول از بقیه سلول‌ها بزرگ‌تر بوده و فرم کلی بیضی مانندی شبیه بادام زمینی دارد. نوع دوم سلول مخصوص زنبور نر است که شش ضلعی بوده و نسبت به سلول زنبور کارگر بزرگ‌تر هستند و در نهایت سلول های زنبوران کارگر که شش ضلعی بوده و از دو نوع سلول دیگر کوچک‌تر است و در عوض بیشتر هستند.
این سلول ها محل استراحت زنبوران کارگر و نیز محل پرورش لاروها و عسل خواهند بود. همچنین به تعبیر دیگر هر کندوعسل به طورکلی شامل دو بخش است، این دو بخش یا دو طبقه شامل طبقه زیرین نزدیک زمین است که طبقه ملکه بوده و در این طبقه قاب های آویزان عمودی میسازد و لاروها در آن قرار میگیرند.
روی طبقه اول، بخشی با مساحت کمتر از طبقه اول(درکندوهای ایرانی) وجود دارد که طبقه عسل نام دارد و محل استقرار باقی افراد کلنی خواهد بود.
بررسی ساختمان داخلی کندوی عسل
ابتدا لازم است بدانیم زنبورها در چه مکان هایی ممکن است کندو بسازند. به عبارت بهتر ویژگی های مکانی که قرار است کندو در آن ساخته شود کدامند؟
ابتدا باید بدانید زنبورها هیچگاه کندوی خود را روی زمین نمی سازند و معمولا در حفره های درختان خالی، جعبه های خالی پلاستیکی و حتی در درز و شکاف سنگ ها در کوه ها امکان وجود کندوعسل بسیار زیاد است.
همچنین نوع دیگری از کندوعسل وجود دارد که جعبه‌ای است و ساخته دست انسان ها بوده در نتیجه مدیریت آن آسان است. البته این نکته نیز قابل ذکر است باتوجه به مساحت منطقه زنبورداری و تعداد کلنی های موجود ممکن است بین کلنی ها رقابت ایجاد شود.
فضای داخلی کندوی عسل با ماده ای چسبناک شبیه موم به نام بره موم یا پروپولیس پوشانده میشود ولی ساختار اصلی آن از جنس موم است که از غده های زیر شکم زنبور عسل خارج میشود.
همچنین درون هر کندو فضاهای خالی زیادی وجود دارد که محل پرورش نوزادن و نیز ذخیره سازی گرده گل، شهد گل و عسل برای تغذیه زنبوران و لاروها خواهند بود. همینطور جالب است بدانید زنبوران برای ساخت کندو و استفاده خودشان به آب نیز احتیاج دارند اما هیچگاه آب را درون کندو ذخیره نمیکنند. بنابراین لازم است اطراف محل زنبورداری رودخانه دائمی یا منبع آب مصنوعی نیز وجود داشته باشد تا زنبور بتواند به راحتی از آن استفاده کند.
کندوهای زنبور عسل انواع مختلفی دارند اما نوع لانگستروت امروزه پرکاربردترین این انواع هستند که درسال1851 ساخته شده و همچنان در بسیاری از زنبورستان ها مورد استفاده است. این نوع کندو به فضای زنبور(فاصله 9.5 میلی‌متری که زنبور میتواند درون کندو آزادانه حرکت کند) اهمیت ویژه ای میدهد. از طرفی به علت صفحه ای بودن ساختار کندوهای درون جعبه بررسی آنها نیز آسان خواهد بود.
از دیگر ویژگی های مطلوب کندوهای نوع لانگستروت وجود سوراخ پرواز است که یک ورودی کوچک زیر کندو برای رفت و آمد راحت زنبوران به داخل کندو است. نکته قابل ذکر دیگر در این بخش این است که زنبورها نیز از عسل برای تغذیه استفاده میکنند. به همین دلیل باید توجه داشت هنگام برداشت عسل از کندوها مقداری عسل نیز برای آنها باقی بگذارید. این کار میتواند بقای کندوی عسل و در نهایت زنبورداری شما را تضمین کند.
تفاوت کندوی عسل و کلنی زنبور عسل چیست؟
کندوی عسل در واقع محل زندگی و محل کار زنبور عسل است که در آن بسیاری از فراورده های زنبورداری مثل عسل، بره موم، گرده گل، ژل رویال، موم و حتی شهد گل تولید و نگهداری میشود. این محل حتی محل پرورش نوزادان و تولیدمثل ملکه خواهد بود.
به اجتماع دست های از انواع زنبورهای عسل (زنبورملکه، لاروها، زنبوران نر، زنبورهای کارگر و تعدادی هواپیماهای بدون سرنشین یا زنبورانی که وظیفه جمع آوری گرده گل وگرده افشانی را برعهده دارند) کلنی گفته میشود.
به عبارت بهتر کندو مکان زندگی بوده و کلنی زنبورهایی که در آن مکان زندگی میکنند. کلونی زنبورها با تغییرات فصل تغییر میکند. به طور مثال در فصل بهار ممکن است به 80000 زنبور برسد و با تعویض فصل و کاهش فعالیت کندوی عسل این تعداد به صورت چشمگیری کاهش پیدا میکند.
همچنین با افزایش سن ملکه یا بیمار شدن آن نیز تعداد زنبورهای کندو کاهش خواهد یافت. بنابراین مهم‌ترین نکته در انتخاب کندوی عسل شناسایی زنبور ملکه جوان و سالم خواهد بود.
بهترین زمان برای خرید کلونی چه زمانی است؟
اگر میخواهید کندوی خالی خریداری و با کلنی مورد نظر خود آن را پرکنید بهترین زمان برای این کار اواخر پاییز تا اوایل زمستان است. زیرا در این فصل فعالیت زنبورها به شدت کم شده و تعداد بسیاری از آنها میمیرند. جمعیت باقی مانده نیز تا اوایل بهار که فصل شروع فعالیت آنهاست به کندوی عسل جدید عادت کرده و تولید عسل افزایش خواهد یافت. اما اگر قصد خرید کندو با کلنی آن را دارید، پیشنهاد ما خرید کندو در ماه آخر زمستان یا اوایل بهاراست.
نتیجه گیری
اگر قصد شروع فعالیت در رشته زنبورداری را دارید توصیه میشود ابتدا در مورد نوع زنبوران، انواع کندوی عسل، میزان سرمایه اولیه و مقدارسوددهی نهایی کار، تجهیزات لازم برای زنبورداری و… اطلاعات کافی کسب کرده و سپس شروع به کار کنید. به عنوان جمله پایانی میتوان افزود که شناخت دنیای زنبور و نحوه زندگی آنها در واقع هنر زنبورداری است که اگر به این موضوع علاقه ندارید توصیه میکنیم وارد این دنیا نشوید.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات زنبورداری 118 فایل نیز دیدن فرمایید.
ترس از شکست مانع بسیار بزرگی که تو را از رسیدن به هدفهایت باز می دارد.
