در این مقاله بخوانید
آیا با آناتومی بدن زنبور عسل آشنا هستید؟ انواع نژادهای زنبور عسل کدامند؟ بهترین نژاد زنبور عسل برای پرورش کدام است؟ چگونه آموزش صفر تا صد زنبورداری را فرا بگیریم؟ در ادامه به این سوالات پاسخ خواهیم داد، با ما همراه باشید.
مقدمه
زنبورعسل یکی از حشراتی است که در دنیا ده ها هزار نوع نژاد دارد و با توجه به تحقیقات صورت گرفته در رابطه با آنها هر کدام از این نژادها داری خصوصیات خاصی مثل رنگ، میزان تولید عسل، مقاومت در برابر سرما و… هستند.
هنگامی که فرد زنبوردار قصد پرورش و نگهداری زنبور عسل را دارد باید نکاتی برای خرید ملکه و زنبورها در نظر بگیرد زیرا که ملکه زنبورعسل از هر نژادی باشد آینده کندو و جمعیت زنبورها را مشخص خواهد کرد.
زنبور عسل به صورت کلونی زندگی میکند و با تولید موادی مانند عسل، موم، زهر، ژل رویال و… افراد را به سمت و سوی کار با این حشرات می کشاند. پرورش و نگهداری زنبور عسل نوعی شغل لذت بخش اما پر چالش است، زیرا که فرد زنبوردار باید به تمامی نکات زنبورداری کاملا آشنا باشد.
نژادهای زنبور عسل بسیار متنوع هستند لذا در ادامه آنها را شرح می‌دهیم تا بیشتر با این موجودات فوق العاده آشنا شوید.
آناتومی بدن زنبور عسل
زنبور عسل از دسته حشرات است. از این رو دارای پاهای بخش بخش و بندی است و از سه قسمت سر، سینه و شکم تشکیل شده است. در قسمت سر زنبور اجزا مهم اطلاعاتی این حشره که شامل چشمها و آنتن است قرار دارد. چشمهای زنبور عسل مانند دیگر حشرات مرکب است و اشعه یو وی خورشید و انواع طول موج رنگها را به زنبور میرساند. همچنین آنتن زنبور عسل نقش جمع آوری اطلاعات پرواز مثل سرعت و تشخیص جهت وزش باد را نیز دارد.
شکم زنبور عسل از قسمت سینه و عضلات تشکیل شده است و بر روی پشت شکم آن چهار بال وجود دارد که دو بال جلویی بزرگ‌تر و نقش اصلی را در پرواز دارند و دو بال عقبی که کوچک‌تر هستند بیشتر برای زمانی به کار گرفته میشوند که زنبور قصد گرم و سرد کردن کندو را داشته باشد.
بدن زنبور عسل سرتاسر از نوعی پوشش مخملی پرز مانند با خطوط زرد و قهوهای پوشیده شده است که در انواع نژادهای زنبور عسل این خطوط متفاوت است.
معرفی انواع نژادهای زنبور عسل
زنبور عسل همان حشره پرخاصیتی که همه روز در فصل بهار و تابستان در میان گلها و درختان نقش گرده افشانی و باروری گل ها را دارد در تمامی کره زمین دارای انواع مختلفی است. هر زنبور عسل با نژاد متفاوت دارای خصوصیات منحصر به فردی برای خود خواهد بود. نژادهای زنبور عسل شامل ۴ دسته اصلی است که عبارت اند از:
1- زنبور عسل معمولی یا اروپایی 2-زنبورعسل شرقی یا هندی 3- زنبور عسل بزرگ 4- زنبورعسل کوچک.
مهم‌ترین نژاد زنبور عسل همان نژاد اروپایی یا معمولی است که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.
نژاد زنبور عسل معمولی یا اروپایی
زنبورعسل معمولی یا اروپایی از اصلی ترین نژادهای زنبور عسل است و بیشتر از بقیه برای پرورش و تولید فرآوردها به کار گرفته میشود. این دسته از زنبورها خود به 5 زیر مجموعه تقسیم میشوند که تشکیل نژاد زنبور عسل ایرانی، زنبور عسل قفقازی، زنبور عسل طلایی، زنبورعسل کارنیولان و زنبور عسل سیاه را میدهد.
- زنبور عسل سیاه: این نوع زنبورعسل بیشتر در تمامی مناطق کوههای آلپ، اروپا و روسیه مرکزی وجود دارد و دارای شکل بدنی درشت با ظاهری سیاه رنگ است. بیشترین زمان رشد زنبور سیاه در اواخر تابستان است اما در طول فصل بهار رشد کندی دارد. به این دلیل در برابر سرما و شرایط سخت زمستان مقاومت خوبی دارد. این نوع زنبور در برابر بیماری بسیار حساس است.
- زنبور عسل طلایی: زنبورعسل طلایی یا ایتالیایی دارای جثه کوچک‌تری از زنبور سیاه است، اما ظاهر زرد مانند مایل به قهوهای آن بسیار جلب توجه میکند. نژاد اصلی این زنبور در جزیره ایتالیا است و از خصوصیات آن میتوان به رشد سریع آن در بهار اشاره کرد. همچنین در برابر سرما تحمل کمی از خود نشان میدهد. این نوع زنبور دارای زبانی به طول 3/6 تا6/6 است و میزان عسل تولیدی آن کم بوده و بیشتر تمایل به بچه دادن دارد.
- زنبور عسل قفقازی: این نوع زنبور عسل همان طور که از نامگذاری آن پیدا است بیشتر در کوههای قفقاز و گرجستان وجود دارد و دارای شکل ظاهری خاکستری با زبانی به طول 2/7 میلیمتر است. این نوع زنبورها نیش کمی میزنند به نوعی گفته میشود که آرام هستند و تمایل کمی به بچه دادن دارند. این نوع از نژادهای زنبور عسل بیشترین میزان رشد خود را در اواسط فصل تابستان دارد و به دلیل حساس بودن به بیماری نوزما به سرمای زمستان مقاومت کمی نشان میدهد. تولید بیشتر این نوع زنبورهای عسل بره موم است.
- زنبور عسل کارنیولان: این نوع از نژادهای زنبور عسل بیشتر به کشورهای اتریش، رومانی، آلمان و مجارستان که در قسمت جنوبی کوه آلپ و شمال بالکان هستند تعلق دارد. این نوع زنبورها ظاهری شبیه به زنبورهای ایتالیایی دارند و بسیار آرام و کم غذا هستند. بیشترین میزان تولیدی عسل برای این گونه زنبورها است و همچنین در برابر بیماری نیز مقاوم هستند.
- زنبور ایرانی: زنبور ایرانی که نژاد اصلی آنها برای کشور ایران است دارای ظاهری متفاوت از زنبورهای دیگر است. این نوع زنبور عسل دارای سه حلقه سیاه رنگ در قسمت ابتدای شکم خود است و بقیه بدن زرد رنگ مایل به خاکستری است. از خصوصیات آنها میتوان تمایل به بچه دادن زیاد، مقاوم در زمستان و رشد خوب در بهار اشاره کرد. همچنین میزان زیادی بره موم تولید میکنند.
بهترین نژاد زنبورعسل برای پرورش کدام است؟
انتخاب بهترین نژاد زنبور عسل کار راحتی نیست. همانطور که در بالا گفته شد انواع نژادهای زنبور عسل نه تنها از نظر ظاهری با یکدیگر متفاوت هستند بلکه از نظر مقاومت در برابر سرما و بیماری نیز متفاوت عمل میکنند. در انتخاب بهترین نژاد زنبورعسل برای تولید محصولات مختلف آن باید نکاتی مثل سازگاری با محیط، میزان تولیدات، ویژگی‌های رفتاری مثل بچه دادن و آرام بودن زنبور را در نظر گرفت.
مثلا انتخاب زنبورعسل ایتالیایی به دلیل نیش کم، آرام بودن، میزان تمایل کم به بچه دادن و تولید عسل بیشتر می‌تواند انتخاب خوبی برای شما باشد.
جمع بندی
زنبور عسل یکی از حشراتی است که به صورت کلونی زندگی میکند. این موجودات کوچک با تولید عسل که ماده بسیار پرخاصیتی است در درمان بسیاری از بیمارهای استخوانی، تقویت حافظه و مشکلات ناباروری موثر عمل میکند. ساختار بدنی زنبور عسل از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی بر عهده دارند.
از این رو در دنیا نژادهای زنبور عسل را بر اساس شکل ظاهری، رنگ، مقاومت در برابر بیماری و سرما و… دسته بندی میکنند. به این دلیل بهتر است افرادی که قصد ورود به این شغل را دارند با انواع نژاد زنبور آشنا شوند و نکات مهم زنبورداری را رعایت کنند.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات زنبورداری 118فایل نیز دیدن فرمایید.
موفقیت در این نیست که چه چیزی در پیش رو داریم، موفقیت در این است که چه چیزی در پشت سر به جا می‌گذاریم.
