در این مقاله بخوانید
چطور یک اسپک خوب بزنیم؟ چه تمرین هایی برای اسپک زدن لازم است؟ آنچه در این مقاله در مورد آن صحبت میکنیم آموزش اسپک زدن در والیبال است.
والیبال یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین ورزشهای دنیا است. در این ورزش محبوب، والیبالیست باید چند مهارت را به طور کامل بلد باشد. مهارت هایی مانند پرش، اسپک زدن، سرویس زدن، دفاع روی تور، مهارت پاس دادن و … . یادگیری تمام این مهارت ها در دوره آموزش والیبال 118 فایل ارائه شده است.
والیبالیستهای بسیاری را دیدهام که با وجود بازی کردن اصولی و پرقدرت، نمیتوانند به تیمهای مطرح راه یابند. چرا ؟ زیرا اسپک در بازی والیبال از اهمیت بالایی برخوردار است و وقتی شما به عنوان یک والیبالیست توانایی زدن یک اسپک دقیق و پرقدرت را نداشته باشید؛ از نظر مربیان والیبال مناسب تیمهای سطح بالا نخواهید بود.
برای اسپک زدن در والیبال اول از همه، شما باید درک کنید که برای ضربه بیشتر به توپ، فقط باید بازوی خود را سریعتر بچرخانید. به جای اینکه ضربه محکمتری به توپ بزنید، روی تکان دادن سریع بازوی خود تمرکز کنید. وقتی بازیکنان والیبال به دنبال ضربههای شدیدتر هستند، ماهیچههای شانه و بازو را سفت میکنند و نمیتوانند سریعترین حرکت بازوی خود را آزاد کنند. معضل این است که وقتی برای اولین بار شروع به چرخیدن سریع میکنید، آنقدرها هم دقیق نیستید.
در این مقاله چند روش برای افزایش قدرت و دقت شما هنگام اسپک زدن معرفی کردهایم که تمرین آنها به مدت یک ماه و به صورت مستمر خالی از لطف نخواهد بود :
1) این روش برای دو نفر برنامه ریزی شده است؛ به این نحو که نفر اول، با پنجه توپ والیبال را به بالا پاس میدهد و نفر دوم ( همان فردی که میخواهد تمرینهای قدرتی انجام دهد و اسپکهای سرعتی، با دقت بالا بزند. ) یک پرش انجام میدهد و این پرش باید تا جایی که میتواند بلند باشد؛ در آخر هم نفر دوم با تمام قوا و تمرکز، ضربهی اسپک را میزند.
هدف اصلی این تمرین این است که شما تنها بر روی سرعت و قدرت ضربه خود کار نمیکنید؛ بلکه میزان پرش مورد نیاز برای زدن یک ضربه خوب و حتی زمان پرش را باید محاسبه کنید.
2) این حرکت را دو نفر با ضعفهای متفاوت میتوانند انجام دهند؛ نفر اول کسی است که در زدن ضربهی سرویس مشکل دارد و نفر دوم هم که مشخص است :).
در این تمرین ابتدا نفر اول یک سرویس میزند و نفر دوم با یک اسپک جانانه جواب نفر اول را میدهد.
در این موضوع دقت داشته باشید که نفر دوم در هنگام اسپک زدن باید یک پای خود را جلوتر قرار دهد و پس از زدن ضربه، بلافاصله به حالت عادی خود برای پاسخ به حرکت بعدی باز گردد.
3) این روش را میتوانید به تنهایی انجام دهید:). در ابتدا، پرش با پای چپ خود را تمرین کرده و سپس به سراغ پرش با هر دو پا بروید؛ در آخر، وقتی در نزیدکترین فاصله با تور قرار گرفتید با یک حرکت بلند به توپ ضربه بزنید.
هدف از این حرکت استقامت در پرش و پایداری در دویدن است.
نحوه اسپک زدن در والیبال
سرعت و دقت در اسپک زدن
در آموزش نحوه صحیح اسپک زدن در والیبال به این نکته تأکید میشود که والیبالیست ابتدا باید بلد باشد ضربات مهلکی به توپ وارد کند و بعد از آن روی دقت ضربات او کار میشود. حضور والدین یا تماشاگران و طرفداران در ورزشگاه و مشاهده مسابقه میتواند به بازیکن فشار زیادی وارد کند. فشار زیاد بازیکن را به این فکر فرو میبرد که من باید در زمانی که آنها مرا تماشا میکنند ضربه دقیقی به توپ وارد کنم. همین فشاری که از طرف دیگران به والیبالیستها وارد میشود باعث شده تا صدها والیبالیست از تمام ظرفیت خود در زدن شوتهای محکم کوتاه بیایند.
وقتی سن کمی دارید و در حال یادگیری و تمرین والیبال هستید، محکم به توپ ضربه بزنید حتی اگر ضربه دقیقی نباشد و تیم شما شکست بخورد. شما با گذشت زمان دقیق تر خواهید شد. آندره آغاسی، تنیسباز حرفهای، وقتی به دوره جوانی خود اشاره کرد، بهترین حرف را زد: «من تا جایی که میتوانستم محکم به توپ ضربه زدم، بعداً زمین را پیدا کردم.» تایگر وودز گلف باز هم همین جمله را تکرار کرد. صبور باشید. نمیگوییم دقت را فدای سرعت کنید بلکه میگوییم ابتدا محکم و سریع زدن توپ را یاد بگیرید بعد به دنبال دقیق بودن ضربات خود بروید.
تمرین اسپک زدنهای سریع و محکم را انجام بدهید. توپ را به دیواری بزنید و ببینید چقدر سریع میتوانید بازوی خود را بچرخانید.
محکم به توپ ضربه بزنید
در آموزش اسپک زدن برای افراد مبتدی با عقب بردن صحیح دست و کوبیدن دست با والیبالیستها کار میشود. بسیاری از میزان قدرتی که به توپ منتقل میشود در اثر حرکت و ضربهای است که با دست به توپ وارد میشود. اسپوکرها باید این کار را در هوا انجام دهند. بازیکنان باید گشتاور قدرتمندی را با عقب بردن دست خود ایجاد کنند.
گاهی اوقات این کار “کمان و تیر” نیز نامیده میشود. نکته کلیدی این است که پس از بلند شدن، دست خود را عقب ببرید و با قدرت و سرعتی که میتوانید آن را به توپ بکوبید (یعنی با دست به توپ ضربه بزنید). البته زمانبندی عقب بردن و جلو آوردن دست برای کوبیدن برای اکثر بازیکنان حیاتی است و یادگیری آن زمان زیادی را میطلبد.
باید پرش درستی داشته باشید
شما باید طوری بپرید که توپ در راستای شانه ضربهای شما باشد. اغلب، شما میپرید و توپ در نهایت به سمت راست یا چپ شانه شما میافتد و شما را مجبور میکند که ضربه نامناسبی به توپ بزنید. اگر طوری میپرید که توپ مستقیماً جلوی شانه شما بیفتد، میتوانید ضربه مناسبی به توپ وارد کنید.
طوری بپرید که توپ جلوی شانه شما باشد. ضربه زدن با قدرت به توپ مستلزم آن است که توپ در جلوی شانه شما باشد. اگر بپرید و توپ خیلی نزدیک شما باشد، ضربه شما قدرت خواهد داشت، اما چون به احتمال زیاد نمیتوانید توپ را از روی تور بزنید، ضربه خوبی از آب در نمیآید.
اگر طوری بپرید که توپ خیلی از شما دور باشد، میتوانید توپ را از روی تور عبور دهید، اما مقدار زیادی از قدرت ضربه ازدست میرود. وقتی توپ به جایی خیلی جلوتر از بازیکن پاس داده شود برخی از بازیکنان با قوس دادن به پشت خود این نقص را جبران میکنند تا توپ را جلوی شانههایشان که ضربه میزنند، برگردانند، اما پس از آن آسیبهایی در قسمت پایین کمرشان ایجاد میشود.
این دو قسمت آخر هر دو با پرش شما روی زمین شروع میشوند. ممکن است مجبور شوید کمیجلوتر بپرید تا مطمئن شوید که توپ جلوی شانه شما میافتد. ممکن است لازم باشد قبل از پرواز به جلو به سمت تور یک یا دو گام بردارید (اگر به درستی انجام نشود، ممکن است هنگام گام برداشتن به جلو توپ، پشت سر شما پاس داده شود).
در هر تمرین ابتدا از خط 3 متر ضربه بزنید. در حال حاضر، در تمرینات مربیان زندگی خود را صرف التماس از مهاجمان میکنند که از تور دور بمانند. این تا حد زیادی به دلیل سنت ضربه زدن روی تور است. این نزدیک شدن زیاد به تور باعث پیچ خوردگی مچ پا و صدمات بیشتر در بازیکن والیبال میشود. بهترین راه برای یادگیری اسپک زدن این است که ابتدا از فاصله 3 متری به توپهایی که یک متر جلوتر از شما و در فاصله دو متری تور هستند، ضربه بزنید. باید از خط 3 متر شروع کنید سپس با پیشرفت در تمرین میتوانید به تور نزدیکتر شوید.
بعد از ضربه حرکت دست را ادامه دهید
یکی از موارد مهمی که در آموزش اسپک زدن در والیبال به آن تأکید فراوانی میشود ادامه دادن حرکت دست بعد از زدن ضربه است. البته این موضوع فقط در والیبال مطرح نیست بلکه در تمام ورزشهای توپی دیگر به این نکته اهمیت میدهند. مثلا در فوتبال هم بعد از زدن شوت، باید پا، به حرکت خود ادامه دهد. اگر بازیکنان پس از ضربه زدن به توپ در حالت کامل توقف کنند، آسیب خواهند دید. تعداد زیادی از بازیکنان پس از ضربه زدن به توپ، دستهای خود را کند میکنند یا متوقف میکنند. اجازه دهید پس از ضربه زدن به توپ، دست شما از کنار توپ عبور کند و به طور طبیعی در ناحیه کمر از سرعت خود کم کنید.
تمرین اسپک زدن با دیوار
یکی از مواردی که در آموزش اسپک زدن در والیبال بسیار اسنفاده میشود تمرین اسپک زدن به دیوار و یا به یک بازیکن همتیمی است. هر چه این کار را بیشتر انجام دهید اسپک زن خوبی خواهید شد. بیشتر بازیکنان دوست دارند توپ را به طور مکرر به دیوار بکوبند. ضربات بازیکنان به دیوار باید به گونهای باشد که توپ برگشتی هم نصیب شما شود و بتوانید به این تمرین جذاب خود ادامه دهید. البته میتوانی با یک همتیمی این تمرین را انجام دهید به نحوی که به صورت پیوسته شما اسپک بزنید و همتیمی شما توپ را با ساعد جمع کند. در واقع این نوع تمرین باعث میشود که به طور همزمان هم شما تمرین اسپک زدن بکنید و هم همتیمی شما تمرین دفاع داشته باشد.
البته در کشورهای توسعه یافته از انواع ابزارآلات هوشمند در جهت آموزش اسپک زدن در والیبال بهره برده میشود. به نحوی که یک وسیله به صورت مکرر توپ را برای بازیکن ارسال میکند تا او بدون معطلی اسپک بزند. دستگاههای هوشمند مختلفی هم قدرت و دقت توپ را مورد سنجش قرار میدهند و درواقع یک بازخورد مناسب از نحوه اسپک زدن بازیکن برای مربی آماده میکنند.
تمرین دوبل بازی کردن
یکی از موارد مهمی که در آموزش اسپک زدن در والیبال بسیار پرکاربرد است دوبل بازی کردن در تمرینات است. قوانين بازى دو نفره یا همان بازی دوبل شبیه به بازى انفرادى است ولی یک سری تفاوتهایی هم با بازی انفرادی دارد. تفاوت اول در این است که در بازی دو نفره بازیکنان هميشه بايد سرويس را از سمت راست زمین خود به سمت راست زمین حريف بزنند. یعنی به صورت قطري سرویس زده میشود. تفاوت دوم در این است که ضربهها به تناوب توسط دو بازیکن همتیمی زده مىشوند.
ترتيب زدن سرويس در همان ابتداى بازى مشخص میشود. به اين صورت که پس از هر دست (جدیدا به جای ست از کلمه دست استفاده میشود)، به ترتيب تیم دارنده سرويس در ابتدای دست تغيير مىکند.
در این بازی هر بازیکن که نوبت سرويس به او برسد دو سرويس مىزند و سپس نوبت تیم حریف میشود. همچنین هر دست نیز یازده امتيازى است. اگر هر دو طرف به امتياز ۱۰-۱۰ مساوى رسيدند بازى بهصورت یک سرويس یک سرويس ادامه مىيابد و هر تيم که دو امتياز از تیم حریف جلو بیفتد برنده آن دست خواهد بود.
در آخرين دست از مسابقه دو نفره، وقتى يکى از تيمها به امتياز پنج رسيد تعويض نیمه زمين انجام مىشود. همچنین کسی که سرویس دریافت میکند نیز تغییر میکند. در این نوع بازی که دقیقا شبیه بازی والیبال ساحلی است (بازی که در المپیک هم برگزار میگردد) طریقه زدن ضربه سرويس را حتماً بايد با همتیمی خود هماهنگ کنيد تا همتیمی شما در گرفتن توپ برگشت داده شده، با دردسر کمتری مواجه شود. هیچ موقع فراموش نکنید که در این نوع بازی برعکس بازی والیبال واقعی شما تنها یک همتیمی دارید و یک اشتباه شما در سرویس زدن باعث میشود کل بار تیم بر روی دوش همتیمی شما بیفتد.
جمع بندی
در نهایت برای اینکه در ضربه های اسپک خود موفق تر عمل کنیم باید فاکتور هایی چون دقت، تمرکز، قدرت و سرعت را درنظر بگیریم. تمرینات قدرتی مانند تقویت ساق پا، عضلات شکم و عضلات چرخش مچ در تقویت مهارت های اسپک زدن موثر هستند.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات والیبال ۱۱۸فایل نیز دیدن فرمایید.