در این مقاله بخوانید
والیبال یک ورزش و بازی بسیار هیجان‌انگیز و پرطرفدار در سرتاسر دنیا است. خوبی این ورزش این است که در هر جا و هر زمانی و با کمترین امکانات بازی می‌شود. سبکی از والیبال که بیشتر در پارک‌ها و حیاط مدارس و باشگاه‌های کودکان بازی می‌شود، سبک مینی والیبال است که در آموزش والیبال بیان شده است.
مینی والیبال با تعدادی قوانین غیررسمی بازی می‌شود. قوانینی که در اینجا بحث خواهیم کرد به دسته‌هایی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
الف) تماس با توپ
ب) اندازه زمین
ج) ترکیب و تعداد اعضای تیم
د) ارتفاع تور
ه) مدت زمان بازی
و) چرخش و تعویض بازیکن
قوانین بازی مینی والیبال
تماس با توپ
در مینی والیبال بازیکن مجاز نیست بیش از یک لمس توپ به صورت متوالی داشته باشد و کل بازیکنان یک تیم هم حداکثر 3 لمس توپ قبل از ارسال توپ به نیمه زمین حریف می‌توانند داشته باشند. با این حال، در قوانین بازی والیبال مینی ، یک تیم نیازی به انجام سه لمس اجباری ندارد و می‌تواند با همان لمس اول یا دوم، توپ را به زمین حریف بفرستند.
قوانین مربوط به اینکه آیا یک بازیکن می‌تواند قبل از عبور توپ از روی تور، دو لمس غیر متوالی را با توپ انجام دهد، از مسابقه‌ای به مسابقه دیگر نیز متفاوت است. در برخی از مسابقات، اجازه لمس بیش از یکبار توپ توسط یک بازیکن به هیچ عنوان داده نمی‌شود در حالی که در برخی دیگر به بازیکن اجازه می‌دهند اولین و سومین لمس را در یک رالی از مسابقه انجام دهند.
اندازه زمین
اندازه زمین مینی والیبال متغیر است و در واقع اندازه زمین مینی والیبال متناسب با امکانات مدرسه یا سالن ورزشی تعیین می‌کنند. اما اگر بخواهیم یک مطلب کلی راجع به اندازه زمین مینی والیبال بگوییم باید بگوییم که اندازه یک زمین مینی والیبال 4.5 تا 6 متر عرض و 9 تا 12 متر طول دارد و تقریباً به اندازه یک زمین بدمینتون دو نفره است. این بدان معنی است که می‌توان از سرمایه گذاری‌های هنگفت برای ساخت سالن‌های ورزشی یا ایجاد تأسیسات جدید جلوگیری کرد و در هر جایی مینی والیبال را بازی کرد.
اگر زمین مینی والیبال کوچک باشد رالی‌های بیشتری در طول بازی انجام می شود و احتمال اینکه همه بازیکنان دو تیم در طول یک رالی، حداقل یکبار توپ را لمس کنند بیشتر می‌شود. به دلیل اینکه در زمین والیبال، فضای کمتری برای پوشاندن وجود خواهد داشت، دفاع آسان‌تر می‌شود و به همین دلیل، بازی جذاب‌تر می‌شود.
از آنجایی که معلمان ورزش دوست دارند سطح مشارکت دانش آموزان را در مینی والیبال افزایش دهند، اندازه زمین کوچک مینی والیبال در مدارس بهتر از زمین بزرگ است. البته زمین والیبال می‌تواند در صورت لزوم مثلا به خاطر وجود بازیکنان مسن‌تر، تعداد بازیکنان بیشتر یا کمتر در زمین و غیره افزایش یا کاهش یابد.
زمانی که بازیکنان مینی والیبال کم‌کم پیشرفت می‌کنند، اندازه زمین هم باید به تدریج بزرگتر شود. افزایش ناگهانی اندازه زمین مینی والیبال برای بازیکنان کم سن و سال مشکل ایجاد می‌کند اما، بزرگ کردن تدریجی زمین، منحنی یادگیری را محو می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا کم‌کم والیبالیست خوبی شوند.
ترکیب و تعداد اعضای تیم
در قوانین بازی مینی والیبال به طور دقیق ترکیب و تعداد اعضای تیم مشخص نشده است، بلکه فقط نکاتی در این زمینه پیشنهاد شده است. نکاتی که قبلا آزمایش شده و مشخص شده است که بازی با آن ترکیب‌ها و با آن تعداد اعضای تیم، بازی را جذاب تر می‌کند و برای پیشرفت بازیکنان در بازی مینی والیبال مفید است.
اندازه تیم می‌تواند از حداقل دو بازیکن تا حداکثر شش نفر متغیر باشد، ترکیب تیمی هیچ مشکلی ندارد تا زمانی که همه بازیکنان در رده سنی توصیه شده برای بازی مینی والیبال باشند یعنی مسن‌تر و کم سن‌تر نباشند.
تعداد ایده‌آلی که در قوانین بازی مینی والیبال پیشنهاد شده است، چهار بازیکن است. انجام بازی مینی والیبال به صورت چهار نفره نسبت به بازی مینی والیبال با تعداد اعضای کمتر باعث تقویت ارتباطات و بهتر شدن کار تیمی آن‌ها می‌شود و البته فضای خالی زمین به خوبی توسط بازیکنان پوشانده می‌شود و رالی‌های بیشتری در بازی اتفاق می‌افتد.
بازی مینی والیبال 4 نفره نسبت به مینی والیبال با تعداد اعضای بیشتر هم چند مزیت دارد. اولا بازیکنان را بیشتر درگیر می‌کند و پتانسیل هر یک را به حداکثر می‌رساند. ثانیا بازی مینی والیبال با بیش از 4 بازیکن در زمین، اغلب منجر به شلوغی می‌شود (به ویژه بازی‌های 6 نفره). این شلوغی باعث می‌شود کودکان با یکدیگر برخورد کرده و جریان بازی را به طور مداوم مختل کنند و هدف از بازی مینی والیبال از بین برود.
ارتفاع تور در قوانین بازی مینی والیبال
- بدیهی است که ارتفاع تور در مینی والیبال کوتاه‌تر از ارتفاع تور در والیبال است. در حالی که ارتفاع تور مینی والیبال به اندازه چند اینچ متفاوت است. ارتفاع تور در مینی والیبال مردان 8 فوت (2.44 متر) و در مینی والیبال زنان 7.4 فوت (2.3 متر) است.
- وقتی به تدریج قد بازیکنان بلندتر می‌شود و برای تور مینی والیبال خیلی قد بلند می‌شوند، مشخص می‌شود که از نسخه مینی بازی والیبال پیشی گرفته‌اند و برای انجام بازی اصلی والیبال آماده هستند.
- با توجه به قد کودکان ارتفاع تور در مینی والیبال افراد کم سن و سال، پایین‌تر است. پایین آمدن چند اینچی تور برای این است که کودکان راحت تر بازی مینی والیبال را یاد بگیرند اما این کار در خیلی از باشگاه‌هایی که سخت‌گیرتر هستند، انجام نمی‌شود.
مدت زمان بازی
- مانند بازی والیبال اصلی، در قوانین بازی مینی والیبال هم در اکثر مواقع زمان خاصی در نظر گرفته نمی‌شود و برنده بر اساس امتیازات کسب شده مشخص می‌شود. این بازی در چند ست انجام می‌شود و هر ست بسته به سن بازیکنان یا سایر عواملی که برگزارکنندگان مسابقه، آن را مهم می‌دانند، حداکثر به 15 یا 25 امتیاز می‌رسد. بچه‌های کوچکتر معمولاً تا امتیاز 15یک ست را بازی می‌کنند در حالی که بزرگ‌ترها تا امتیاز 25 بازی می‌کنند.
- با این حال، برخی از سازمان‌دهندگان مسابقات مینی والیبال، زمان‌بندی مشخصی برای مسابقات خود انجام می‌دهند و در پایان زمان یک ست، تیمی که امتیاز بیشتری دارد را برنده اعلام می‌کنند. البته این روش معمول نیست.
- حالت دیگر یک سیستم دیفرانسیل نقطه‌ای است که استفاده می‌شود. در این حالت، هیچ تیمی اجازه ندارد 10 امتیاز از تیم دیگر جلو بیفتد. اگر این اتفاق بیفتد بازی لغو می‌شود و پیروزی به نفع تیم پیشرو اعلام می‌شود.
- درست مانند بازی والیبال برای برنده شدن، یک تیم باید حداقل دو امتیاز جلوتر باشد تا بازی پایان یابد. در غیر این صورت بازی ادامه خواهد یافت تا این اختلاف بین دو تیم ایجاد شود.
چرخش و تعویض بازیکن
در همان لحظه ای که سرویس زننده به توپ ضربه می‌زند، بازیکنان تیم باید در محدوده مشخص از زمین خود قرار گیرند. بازیکنان ردیف جلوی یک تیم، بازیکنان مهاجمی هستند که پاسور، در سمت راست جلو و آبشارزن اصلی، در سمت چپ جلو قرار می‌گیرد. هنگامی که بازی در جریان است، بازیکنان می‌توانند به اطراف حرکت کنند تا روی بازی تأثیر بگذارند ولی حق ندارند با بازیکن دیگری موقعیت خود را عوض کنند و این کار فقط با چرخش اتفاق می‌افتد.
چرخش یکی از ویژگی‌های مشترک همه اشکال بازی‌های والیبال است و بازیکنان مینی والیبال در جهت عقربه‌های ساعت رو به تور می‌چرخند. چرخش نیز هر بار زننده سرویس را تغییر می‌دهد اما این چرخش فقط زمانی اتفاق می‌افتد که تیم یک امتیاز دریافت کند. قوانین تعویض از مسابقه‌ای به مسابقه دیگر متفاوت است و در حالی که در برخی از رقابت‌ها به بازیکنان تعویضی اجازه می‌دهند آزادانه وارد زمین شوند ولی در بیشتر مسابقات فقط در موارد شدید، اجازه تعویض داده می‌شود. مواردی که بازیکن مصدوم است و نمی‌تواند ادامه دهد یا وقتی بازیکنی اخراج می‌شود.
امتیازدهی در قوانین بازی مینی والیبال
- یک تیم زمانی که توپ را به زمین حریف می‌کوبد، امتیاز رالی را می‌گیرد. جدا از دریافت یک امتیاز، آن تیم توپ را نیز برای سرویس بعدی در اختیار خواهد داشت. امتیاز گرفتن از سرویس امکان پذیر است اما یک تیم مجاز نیست بیش از 3 امتیاز از سرویس‌ها کسب کند، وقتی یک تیم از سرویس 3 امتیاز به دست آورد، سرویس به تیم دیگر داده می‌شود تا آن تیم بازی را شروع کند.
- در برخی از اشکال مینی والیبال، در صورتی که بازیکن در زدن سرویس موفق نباشد، به بازیکن اجازه داده می‌شود که سرویس خود را تکرار کند. اما بازیکنان این شانس را فقط یک بار در هر سرویس دارند.
- قوانین دیگری نیز برای مینی والیبال وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از یک نسخه کوچکتر از یک توپ استاندارد که البته بیشتر برای کودکان انجام شود. قانون دیگری که ممکن است رعایت شود، قانون محدودیت زمان استراحت است. همچنین قانونی که اشاره به تعداد بازیکنان تیم دارد. در بسیاری از مسابقات نیاز است که تعدادی بازیکن برای هر تیم در دسترس باشند تا مسابقه شروع شود. معمولاً 4 بازیکن. بنابراین، وقتی یک تیم کمتر از این تعداد داشته باشد، بازیکنی از تیم دیگری برای تکمیل تعداد بازیکنان آن تیم به آن‌ها قرض داده می‌شود.
- اگر بازیکنی بدون هم تیمی‌هایش در مسابقه حاضر شود، آن تیم به حساب نمی‌آید و بازیکن به تیم دیگری دعوت می‌شود تا آن بازیکن به شرکت در مسابقات ادامه دهد.
شما می توانید سایر مقالات ورزش و سرگرمی 118فایل را نیز مشاهده کنید.
ورزش به تنهایی می تواند باعث تقویت روحیه شود و ذهن را سرحال نگه دارد..
