براي پرورش زنبور عسل چند نوع کندو وجود دارد؟ چرا زنبورداران كندوهاي خود را رنگ آمیزی مي‌كنند؟ کندو عسل چیست؟ خانه زنبور عسل در طبیعت کجاست؟ کندو لانگستروت جز کدام کندوها است؟ کندو جعبه‌ای چیست؟ چقدر درباره کندو و انواع آن می‌دانید؟ با ما همراه باشید تا به جواب سوالاتتان برسید.
مقدمه
پرورش زنبور عسل با کندو امکان پذیر می‌شود. کندو محلی برای زندگی زنبورها است. کندو عسل در دو نوع مختلف وجود دارد که امروزه در تمام دنیا استفاده از کندوهای بومی چندان توصیه نمی‌شود زيرا به دلیل معايبي که نسبت به کندوهای مدرن دارند به تدریج جای خود را به کندوهای جدید یا کندو جعبه‌ای داده‌اند.
هر آنچه باید درباره کندو عسل بدانیم!
به محل زندگی زنبور عسل کندو گفته می‌شود که زنبورها را در برابر نور خورشید، باد، باران، برف و سرما محافظت می‌کند و مانع از ورود زنبورهای مهاجم، موریانه‌ها و حشرات به داخل کندو می‌شود. زنبور عسل با ساختن حجرات شش ضلعی در طرفين پايه مومی به پرورش نسل و ذخيره کردن گرده گل و عسل می‌پردازند.
روش کار با کندو عسل را نيز می‌توان از عوامل موثر در پرورش زنبور عسل محسوب کرد. برای پرورش زنبور عسل باید کندو تهیه کنید. به طور کلی دو نوع کندو عسل بومی و جدید یا مدرن در بازار وجود دارد که امروزه استفاده از نوع جدید رایج‌تر است زیرا از امکانات بیشتری برخوردار است و کار بازدید از آن را هم برای زنبوردار راحت‌تر کرده است.
انواع کندوهای عسل
- کندوهای زنبور عسل امروزی: کندو جعبه‌ای نوعی کندوی امروزی است. کندوهای جعبه‌ای طوری ساخته شده‌اند که زنبوردار به راحتی قادر است داخل کندو را ببیند. شان‌ها در این نوع کندوها متحرک است و می‌توان با قرار دادن پایه مومی روی قاب یا با استفاده مجدد از قاب بعد از خارج کردن عسل تولیدی، راندمان تولید عسل را افزایش داد. مهم‌ترین کندوهای مدرن، لانگستروت و دادانت است. کندوی دادانت اندازه بزرگ‌تری نسبت به کندوی لانگستروت دارد. کندوی لانگستروت ده قاب و دادانت 12 قاب دارد. نوع کنونی کندو عسل لانگستروت طی سال‌ها تکامل یافته و کارایی خود را به اثبات رسانده است. عمده کندوهای مدرن ایران نیز از این نوع کندو هستند.
- کندوهای بومی: این کندوها امروزه کمتر استفاده می‌شوند و به علت عدم امکان بازدید از داخل کندو، مشکلاتی زیادی به وجود می‌آوردند. شان کندو عسل بومی ثابت است و محصولی که زنبور عسل تولید می‌کند کم است و بهتر است به جای این کندوها از کندو جعبه‌ای استفاده شود. کندوهای سفالی، کندوهای گلی، کندوهای سبدی و کندوی‌های تنه درختی جز کندوهای بومی هستند.
اجزای کندوهای زنبور عسل امروزی
ساختمان کندو شامل چهار دیواره، یک کف و یک سقف است. در قسمت پایین دیواره جلویی کندو، دريچه پرواز تعبیه شده است که برای زنبورها حکم درب ورود به کندو و یا خروج از آن را دارد. تخته‌ای به نام تخته پرواز به قسمت زیرین کف کندو عسل و دريچه پرواز متصل می‌شود که زنبورها پس از خروج از کندو، از روی آن به پرواز در می‌آیند و در هنگام بازگشت به کندو از آن به عنوان باند فرود استفاده میکنند. البته از آن به عنوان محل تجمع زنبورها، براي حفاظت و حراست از کندو نيز استفاده مي‌شود.
قسمت‌های مختلف کندو عسل از بالا به پایین به ترتیب عبارت‌اند از:
الف) درب کندو: درپوش کندو روی قسمت فوقانی کندو قرار می‌گیرد. این درپوش، کندو را از سرما و گرما، باد و باران و دشمنان طبیعی محافظت می‌کند. سطح خارجي درپوش کندو را ممکن است با یک لایه ورق گالوانیزه بپوشانند تا مقاومت بیشتری پیدا کند.
ب) طبق: کندو جعبه‌ای حداقل دو طبقه دارد. طبقه اول که در قسمت پایین و مجاور زمین یا روی سکو قرار می‌گیرد، طبقه ملکه نامیده می‌شود. وقتی جمعیت طبقه ملکه به حدی رسید که دو طرف ۱۰ قاب موجود از زنبور پوشیده شد، روی طبقه ملکه، نیم طبقه یا طبقه دیگری به نام طبقه یا اتاق عسل قرار داده می‌شود.
ج) کف کندو: صفحه‌ای است که کف کندو را تشکیل می‌دهد و در واقع سوراخ ورودی کندو عسل یا همان دریچه پرواز است که در جلوی آن و در حد فاصل بین کف و بدنه کندو واقع می‌شود. گاهی برای دوام بیشتر کندو، سطح زیرین کف آن را با ورقه گالوانیزه عايق مي‌كنند.
قاب: چهار چوبی ساده با اضلاع استاندارد است. این اضلاع توسط میخ‌های باریک و کوچکی به شکل مستطیل به هم متصل می‌شوند. قاب‌ها پس از انجام عملیات سیمکشی و نصب ورق موم آجدار روی هر یک از آن‌ها به فعالیت زنبوران کارگر در شان‌سازی کمک میکنند.
دیواره: دیواره که یکی از اجزای مهم کندو جعبه‌ای به شمار می‌رود، عبارت است از قاب سیمکشی شده‌ای که صفحه مومی (پایه شان) به آن متصل شده باشد. چنانچه صفحه مومی توسط زنبوردار به قاب متصل نشود، زنبورها با صرف وقت و انرژی زیاد آن را می‌سازند. اما در زنبورداری جدید، از صفحه مومی برای کمک به زنبور عسل استفاده می‌شود. این صفحه از جنس موم و توسط کارخانه به صورت ورقه‌ای تهیه می‌شود و در سطح آن حجره‌های ۶ ضلعی با اندکی برآمدگی ایجاد می‌گردد. در ادامه زنبورها دیواره حجره‌ها را کامل میکنند.
شان (قاب با صفحه مومی): وقتی دیواره‌های آماده در کندو عسل کار گذاشته شود، زنبورها روی شش ضلعی‌های سطح صفحه مومی شروع به ساختن حجره میکنند که این حجره‌های مومی را شان می‌نامند. از این حجره‌ها برای تخم‌گذاری ملکه و ذخیره کردن گرده گل‌ها یا عسل استفاده می‌شود. باید توجه داشت که عملیات حجره‌سازی در بهار، زمانی که شهد و گرده در طبیعت افزایش مییابد، انجام می‌شود. هر شان از سه سلول ساخته شده است که یک سلول برای زنبور کارگر، یک سلول برای زنبور نر و یک سلول دیگر برای ملکه است. شکل حجره یا سلول زنبورهای کارگر و نر شش ضلعی است در حالی که سلول ملکه شکل خاصی ندارد.
زنبور عسل در جاهای مختلف کندو عسل می‌سازد و نیازی نیست حتما با مدیریت شما انجام شود. این زنبورها در تنه درختان تو خالی یا مکان‌های بی استفاده خانه خود را می‌سازند و شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید زنبورهای عسل هیچوقت در زمین خانه سازی نمی‌کنند. کندو جعبه‌ای نوع دست ساز کندو عسل است که زنبورداران برای راحتی خودشان این کندوها را ساخته‌اند.
چرا زنبورداران كندوهاي خود را رنگ آمیزی مي‌كنند؟
رنگ آمیزی کندو عسل برای این انجام می‌شود که از آن در برابر اشعه ماء ورابنفش و دیگر تشعشعات خورشید محافظت کند. این کار باعث تنظیم دمای کندو هم می‌شود. اگر در محیط سرد زندگی می‌کنید و به پرورش زنبور عسل مشغول هستید بهتر است رنگ کندوها را سیاه کنید زیرا این رنگ باعث جذب تابش‌های خورشیدی می‌شود و کندو را گرم می‌کند. همچنین رنگ کندو باعث می‌شود زنبوردار به راحتی کندوها را تشخیص دهد.
جمع بندی
کندو عسل جز ضروریات کار زنبورداری است. به طور کلی دو نوع کندو وجود دارد که در این بین کندو جعبه‌ای طرفداران بسیاری پیدا کرده است. این کندو کار مدیریت و بازدید از کندوها را آسان کرده است و در آن می‌توان به راحتی قاب‌ها را جدا کرد و از شرایط کندو مطلع شد.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات زنبورداری 118فایل نیز دیدن فرمایید.
موفقیت‌هایی که نصیب افراد صبور می‌شود، همان‌هایی هستند که توسط افراد عجول رها شده اند!
