در این مقاله بخوانید
رزین اپوکسی چیست؟ انواع رزین اپوکسی کداماند؟ آیا مزایا و معایب رزین اپوکسی را میدانید؟ رزین اپوکسی چه کاربردهایی دارد؟ چگونه آموزش صفر تا صد رزین اپوکسی را فرا بگیریم؟ برای یافتن پاسخ این سوالات ما را همراهی کنید.
مقدمه
رزین اپوکسی به دو صورت رزین مصنوعی و طبیعی یافت میشود. رزینها بسیار چسبناک هستند. حلال رزین الکل است اما در آب حل نمیشوند. از رزینها در صنایع مختلف استفاده میشود و همچنین امروزه از انواع رزین در هنر نیز استفاده میشود. به طور کلی رزین اپوکسی مزایا و کاربردهای زیادی دارد که در ادامه علاوه بر آنها معایب آن را نیز بررسی میکنیم.
رزین اپوکسی چیست؟
از رزین اپوکسی به عنوان یک مواد پیش ساز پلیمری با وزن مولوکولی بسیار کم یاد میشود. این رزینها شامل رزینهای گرما سختی هستند که ساختار شیمیایی آنها به دو دسته رزین و هاردنر تقسیم میشود. رزینهای اپوکسی با استفاده از طیف وسیعی از عوامل و هاردنرها ساخته میشوند. خواص و انواع رزین هم به مقدار هاردنری که در آن استفاده میکنند بستگی دارد. در دنیای امروز از رزینها در پوشش سطح، چسب، روکش کامپوزیت و… استفاده میکنند.
انواع رزین اپوکسی
رزین اپوکسی سیکلوآلیفاتیک:
رزین اپوکسی سیکلوآلیفاتیک از طریق واکنش سیکلوگزنیل متیل و سیکلو هگزان کربوکسیلات به صورت سنتز به وجود میآید. این رزینهای اپوکسی با ساختار مولوکولی خاص خود کاملا به شکل اشباع شده هستند، که در برابر اشعه ماورا بنفش، در برابر هوا و در برابر حرارت مقاوم بوده و دارای خاصیت الکتریکی و… هستند. لازم به ذکر است این رزینها در محیطهایی که درجه حرارت آنها زیاد است بسیار مقاوم هستند.
رزین اپوکسی سه منظوره:
این رزینها از مواد تری متیلولپروپان، گلیسیدیل و از طریق واکنش تری متیلول پروپان و اپی کلروهیدرین به صورت بسیار عالی تهیه شوند.
رزین اپوکسی چند منظوره:
این نوع از رزین اپوکسی دارای عملکرد بسیار عالی و چگالی عرضی بالایی هستند. به همین علت از این رزینها در مواردی که به مقاومت بسیار بالا و درجه حرارت زیاد احتیاج داشته باشند استفاده میکنند. علاوه بر خاصیت مقاوم بودن در برابر حرارت، در مقابل اشعه ماورا بنفش نیز از خود مقاومت نشان میدهد.
مزایای رزین اپوکسی
- رزین اپوکسی قدرت چسبندگی بالایی دارد: انواع رزین از گروههای قطبی و اپوکسی فعال ساخته شدهاند. همچنین با استفاده از فلز، شیشه، سیمان، چوب، پلاستیک و… از قدرت چسبندگی بالایی برخوردار هستند. لازم به ذکر است رزین اپوکسی استحکام بالایی نیز دارد.
- رزین دارای خاصیت ترمیم کنندگی است: از رزینها میتوان به عنوان یک ماده ترمیم کننده و اصلاح کننده یاد کرد.
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی: رزین اپوکسی مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی دارد. پس از خشک شدن و تصفیه شدن اپوکسی میتواند مقاومت بسیار خوبی در برابر اسیدها، حلالها، قلیاها، نمکها و… از خود نشان دهد، به همین علت رزینها در تمام نقاط با مواد شیمیایی قابل استفاده هستند.
- رزینها کاربرد فراوانی دارند: انواع رزین از کاربردهای فراوان از جمله چسب کردن برای دیوارها، فیبر کربن، فایبر گلاس، فلز، پلاستیک و… برخوردار هستند. همچنین با اضافه کردن مواد پرکننده مانند چینی و شیشه، رزینها خواص مکانیکی بهتری را به دست میآورند.
- توانایی بالای رزین اپوکسی: رزین اپوکسی با مخلوط شدن با مواد مونومر و لاستیک و همچنین مواد معدنی پرکننده سازگاری بالا و واکنش پذیری بسیار بالایی پیدا میکند.
- استفاده از رزین در مواد غذایی و دارویی: این ماده باعث محافظت در برابر خوردگیها و ایجاد مقاومت میشود. به همین دلیل در قالبهای بدون درز و اتصال برای کاهش مواد میکروبی در مواد غذایی یا دارویی از رزین اپوکسی استفاده میکنند.
- رزین اپوکسی یک عایق الکتریسیته و حرارت است: رزین اپوکسی یک عایق حرارت مقاوم است و حرارت ۱۰۰ درجه را میتواند تحمل کند. از رزینها در مواد پلی استر و مواد غیراشباع بیشترین استفاده را میکنند و همچنین به خاطر قیمت بالایی که انواع رزین اپوکسی دارد، حجم مصرفی این مواد در تهیه مواد اف ار پی بسیار کم و ناچیز است.
- همچنین از دیگر مزایای استفاده از انواع رزین میتوان به پرکردن و آب بندی کردن ترکهای سطوح، چسباندن بتن تازه به بتن سخت شده، وصله زنی و… اشاره کرد.
معایب رزین اپوکسی
- رزینها با حلالها مخلوط میشوند و برای سلامتی مضر هستند: هرگونه تماس با رزینهای اپوکسی به طور مدام و بدون داشتن تجهیزات مناسب ممکن است به حساسیت افراد منجر شوند. رزین اپوکسی مایع است و زمانی که با آن کار میکنند بر اثر بخار شدن رزینها بر اثر حرارت در سیستم تنفسی افراد بسیار تاثیر میگذارد و برای سلامتی بسیار خطرناک است. همچنین بخار شدن رزینها چشم، گلو و بینی را تحت تاثیر قرار میدهد، زیرا این بخار و دود مخاط تنفسی را درگیر میکند و باعث مشکلات جدی در انسان میشود.
- سطح پوششهای رزین اپوکسی سمی است: اکثر سطح و محیطهایی که با مواد اپوکسی در تماس هستند ممکن است سمی باشند، این موضوع به شرکت سازنده آن بستگی دارد که نکات ایمنی را چگونه رعایت کرده باشند.
- رزین اپوکسی دارای اثرات مخرب پوست است: هنگام استفاده از انواع رزین باید توجه داشت که با پوست تماس نداشته باشد، زیرا پوست سریع واکنش نشان میدهد و منجر به بیماری التهاب پوستی و درماتیت میشود. افراد مبتلا به این بیماریها اگر دوباره در معرض تماس رزینها قرار بگیرند بیماری آنها تشدید شده و باعث ماندگاری بیشتر، تاول خارش و… در پوست آنها میشود.
- پوشش دهنده مناسب تمام سطوح و وسایل نیست: رزین اپوکسی برای پوشش دهندگی مواد محدودی مناسب است. اگر در چوبها از رزینها استفاده شود به مراتب باعث انعطاف پذیری و ترک خوردگی چوب میشود. یا برای پوشاندن مواد فولادی داخلی یک مخزن اپوکسی از تاثیرات محافظت نمیکند.
- رزینها دارای معایب دیگری مانند اشتعال زایی بالا، غیر قابل تعمیر بودن هستند و در محیط سرد عملکرد خوبی از خود نشان نمیدهند.
نتیجه گیری
رزین اپوکسی یک ماده شیمیایی بسیار چسبناک است. ساختار شیمیایی این رزینها شامل دو ماده به نامهای رزین و هاردنر است. انواع رزین اپوکسی در بازار تولید میشود که هر کدام از آنها از مواد و عوامل شیمیایی خاصی ساخته شدهاند. این رزینهای اپوکسی در مقابل گرما و حرارت بسیتر انعطاف پذیر هستند و همچنین در برابر اشعه ماورا بنفش به خوبی از خود مقاومت نشان میدهند. رزینهای اپوکسی دارای مزایا و معایب زیادی هستند که به چند نمونه از آنها اشاره کردیم.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات رزین و اپوکسی 118فایل نیز دیدن فرمایید.