در این مقاله بخوانید
مقدمه
زنبور عسل جز حشراتی است که وابستگی مستقیمی به طبیعت دارد. خشک سالی‌های پی درپی و کمبود منابع طبیعی زنبورعسل را با خطر جدی مواجه کرده است. از طرفی استفاده بی رویه از آفت کش‌ها و بیماری‌ها و آفات مختلف خطرات را دو چندان کرده است. بنابراین در شرایط فعلی تقویت کلنی زنبور عسل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. آموزش زنبورداری بهترین گزینه برای آشنایی بیشتر با این حرفه و پرورش زنبور عسل است.
دلایل ضعیف شدن کلنی‌های زنبور عسل
مهم‌ترین عوامل موثر در ضعیف شدن کلنی‌های زنبور عسل عبارت اند از: شایع شدن عارضه ریزش جمعیت کلنی‌های زنبورعسل ( Colony collapse disorder )، برخی از آفات و بیماری‌های مهم زنبورعسل خصوصا کنه واروآ ( Varroa destructor )، برخی از سموم آفت کش کشاورزی، خشک سالی‌های مداوم و کاهش پوشش گیاهی و منابع غذایی زنبورهای عسل، آلودگی هوا خصوصا پدیده ریزگردها در برخی از استان‌های کشور و نهایتا مدیریت غیر اصولی کلنی‌ها توسط زنبوردار.
اصولا ضعیف شدن کلنی‌های زنبورعسل باعث ضرر و زیان زنبورداران و غیراقتصادی شدن این حرفه شده که تدریجا موجب ترک حرفه شده و از طرف دیگر موجب کاهش گرده افشانی در سطوح مختلف و کاهش تولید غذا در کل کشور می‌گردد. دانستن اصول پرورش زنبور عسل به شما کمک می‌کند به موقع از دلایل ضعیف شدن کلنی جلوگیری کنید و راه‌های مقابله با آن را پیش بگیرید.
سریع‌ترین روش برای رشد کلنی ضعیف
برای تقویت و رشد کلنی ضعیف و روش‌های قوی نگه داشتن کلنی زنبور عسل راه‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم:
تغذیه:
با شربت 1 به 1 به صورت روزانه یا 3 روز در هفته به میزان مصرف کلنی یکی از بهترین راه‌های تقویت همه نوع کلنی و همین طور کلنی‌های ضعیف است. البته این نکته را هم باید مد نظر داشته باشید که اگر هوا سرد باشد زنبورها شربت مصرف نمی‌کنند. تغذیه با کیک گرده و یا گرده گل را امتحان کنید. یک نکته مهم در تهیه کیک گرده باید در نظر داشته باشید آن این است که پروتئین حیوانی (شیر، کره، گوشت) برای زنبور عسل خوب نیست و حتما باید از پروتئینی مانند: سویا، جوانه جو و زرده تخم مرغ استفاده کنید البته شیر خشک کم چربی بدون لاکتوز نیز جایگزین خوبی می‌تواند باشد.
تعویض ملکه:
یکی از دلایل ضعف کلنی‌ها ملکه‌های پیر و فرسوده است. اگر کلنی زنبورعسل ملکه‌اش پیر باشد و یا توان تخم گذاری خوبی نداشت بهتر است ملکه کندو را با یک ملکه جوان و از یه نژاد خوب تعویض کنید. این کار به بزرگتر کردن کلنی زنبور عسل نیز کمک می‌کند.
تقویت با قاب تخم:
یکی از را‌ه‌ها می‌تواند این باشد که شما در چند نوبت به مدت 10 روز یک قاب پر از بچه در حال تولد را از یک کلنی قوی خود برداشته و به این کلنی داده تا با تولد نوزادان جمعیت بیشتر شود. در ضمن یک نکته را درباره پرورش کلنی زنبور باید در نظر داشت که اگر این قاب شامل بچه‌هایی هست که چند روز آینده متولد می‌شوند، باید جمعیت کندو به حدی باشد که توان گرم و متعادل نگه داشتن دمای فیزیولژیک مورد نیاز بچه‌ها را داشته باشند و در غیر این صورت بچه‌ها قبل از تولد بر اثر گرما یا سرما در حجره‌ها از بین می‌روند.
دادن یک قاب زنبور:
در فصل بهار برای تقویت کلنی زنبورعسل ضعیف به صورت جهشی شما یک قاب پر زنبور و بچه در حال تولد از یک کلنی قوی برداشته و مطمئن شوید که ملکه همراه این قاب نیست. سپس آن را درون کلنی ضعیف و در کنار دیواره کلنی گذاشته و بین این قاب و قاب‌های مابقی زنبورهای کلنی ضعیف چند پوکه بگذارید و کلنی را با شربت تغذیه نمایید. بعد از یک روز قاب را کنار مابقی قاب‌ها گذاشته و با تکرار این عمل جمعیت کلنی شما به صورت جهشی بالا می‌رود و کلنی‌های قوی هم از ازدهام خارج شده و مانع بچه دادنشان می‌شود.
عوض کردن کندو:
شاید یک دلیل ضعف کلنی زنبورعسل معیوب و کهنه بودن کندو باشد که همین امر باعث بیمار، نوسانات شدید دمایی، غارت و … می‌شود البته با تعویض کندو می‌توانید مشکل را حل کنید. برای آشنایی با جزئیات بیشتر نحوه تعویض کندو می‌توانید از دوره و کلاس‌های پرورش کلنی زنبور استفاده کنید.
بهترین ویتامین‌ها برای زنبور عسل
طبق گزارشات محققان، ویتامین C موجب تکامل غدد شیری، افزایش فعالیت زنبوران چراگر و افزایش تولید عسل می‌شود. نتایج به دست آمده از تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که افزودن ۲ گرم ویتامین C به شربت تغذیه بهاره و پاییزه کلنی‌ها، موجب افزایش تخم ریزی ملکه و در نتیجه افزایش جمعیت می‌شود. به طور کلی ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که در تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عوامل استرسی موثر است. این ویتامین به تولید کلاژن نیز کمک می‌کند که برای ساختار و قوام قسمت‌های مختلف بدن زنبور عسل ضروری است. همچنین یکی از راه‌های تقویت کلنی زنبور عسل و از روش‌های قوی نگه داشتن کلنی زنبور عسل استفاده از ویتامین C است. علاوه بر ویتامین C برخی دیگر از ویتامین‌ها نیز برای پرورش کلنی زنبور لازم هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
ویتامین A : ویتامین A نقش اساسی در توسعه سیستم تنفسی و بینایی زنبور عسل دارد. این ویتامین برای رشد لاروها و تشکیل سلول‌های جدید ضروری است.
ویتامین E: این ویتامین در تقویت سیستم ایمنی و حفاظت از زنبورها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو نقش دارد. همچنین، این ویتامین می‌تواند در بهبود بازیابی زنبورها پس از تحمل استرس‌های فیزیکی و شیمیایی مؤثر باشد.
ویتامین B : ویتامین‌های گروه B شامل B1 تیامین، B2 ریبوفلاوین، B3 نیاسین، B5 پانتوتنیک اسید و B6 پیریدوکسین نقش مهمی در عملکرد متابولیک زنبورها دارند. این ویتامین‌ها به فرآیندهای تولید انرژی، ساخت مواد آلی و تنظیم سیستم عصبی کمک می‌کنند. همچنین، ویتامین‌های دیگری مانند ویتامین D، ویتامین K و ویتامین H (بیوتین) نیز ممکن است در تخم‌ریزی و توسعه کندو زنبور عسل تأثیرگذار باشند. با این حال، همواره باید توجه داشت که ویتامین‌ها تنها یکی از عوامل تغذیه‌ای مهم برای زنبورها هستند و نیاز به تنوع و تعادل کلی در تغذیه آن‌ها وجود دارد.
جمع بندی
تقویت کلنی زنبور از اهمیت بسیاری برخوردار است و می‌تواند به بهبود عملکرد کلنی زنبورها و افزایش جمعیت آن‌ها منجر شود. زنبور عسل نیازهای گوناگونی دارد و شخص زنبوردار برای بهبود عملکردهای زنبور عسل باید تمام نیازهای آن را برطرف کند. برای تقویت زنبور عسل باید تغذیه مناسب، مدیریت و پشتیبانی بهینه از کندوها، ایجاد شرایط محیطی مطلوب برای رشد و تولید زنبورها، استفاده از مکمل‌ها و افزودنی‌های غذایی مورد نیاز زنبورها را به کار گرفت که این کار نیازمند یادگیری و آموزش زنبورداری است.
پیشنهاد می کنیم برای مشاهده دوره آموزش زنبورداری از سایت 118فایل نیز دیدن کنید.
به دنیا خوب نگاه کن. دنیا پر از فرصت هایی است که فقط منتظر توست بپا خیز و از فرصت های جدید استفاده کن.
