در این مقاله بخوانید
مقدمه
یکی از دغدغه‌های همیشگی زنبورداران عزیز معرفی ملکه زنبورعسل به کندو است. کندوهای بدون ملکه تدریجا و به طور روزانه دچار تغییراتی از قبیل وجود ترس و وحشت و بی‌رمقی و کم جنب و جوشی می‌شوند، به همین منظور برای حفظ کلنی باید علائم فقدان ملکه در کندو را که رکن اصلی حیات آن است، بشناسیم. به طور کلی یک کندوی بدون ملکه می‌تواند به منزله یک مشکل برای هر زنبوردار باشد، چرا که در فقدان ملکه، سلامت و ادامه حیات آن به خطر می‌افتد. آموزش زنبورداری و معرفی ملکه به کندو به شما در حل این مشکل کمک می‌کند.
نحوه معرفی ملکه به کندو
در دو صورت به یک کندو ملکه جدید معرفی می‌شود، زمانی که ملکه پیر و یا بیمار و معیوب شده باشد و به طور کلی میزان تخم گذاری آن رو به افول نهاده باشد و همچنین زمانی که کندو یتیم باشد.
با اینکه روش‌های زیادی برای معرفی ملکه به جمعیت جهت تعویض ملکه وجود دارد، اما هیچکدام نمی‌تواند به طور قطع موفقیت پذیرش ملکه را تضمین نماید. با این حال به طور کلی، آن‌هایی که زمان بیشتری می‌برند احتمال موفقیت‌شان بیشتر است. شیوه کاربردی معرفی ملکه به کندو و بهترین زمان برای معرفی ملکه در طول جریان شهد است. اگر امکان تعویض ملکه در جریان شهد وجود ندارد، حداقل یک هفته قبل و بعد از استقرار ملکه جدید، جمعیت را تغذیه کنید تا وانمود شود جریان شهد موجود است. در همه رو‌ش‌ها نیاز است برای یک دوره 3 تا 24 ساعته قبل از معرفی ملکه جدید، کندو بدون ملکه شود.
در طول زمانی که شما ملکه جدید را معرفی می‌کنید، باید مشاهده نمایید که عکس العمل زنبورها نسبت به او چگونه است. اگر زنبورهای کلنی دور قفس ملکه به شدت خوشه می‌شوند، معلوم است که تلاش می‌کنند تا او را گاز بگیرند یا به او آسیب برسانند. در این حالت ممکن است ملکه‌ای در جمعیت باشد و شما تلاش دارید آن را تعویض کنید. از طرف دیگر اگر مشاهده کردید که زنبورها یک خوشه رها تشکیل داده‌اند و سعی در تغذیه یا لیسیدن ملکه جدید می‌کنند، آن‌ها آماده می‌شوند که ملکه را بپذیرند. ملکه در قفس‌های چوبی مخصوصی عرضه می‌شود که یک پهلوی آن با توری مخصوص که قطر سورا‌خ‌های آن 2.5 تا 6 میلی‌متر است محافظت می‌شود و در دو پهلوی دیگر آن سوراخ‌هایی برای ورود و خروج ملکه تعبیه شده است.
معمولا یکی از این سوراخ‌ها را با خمیر آرد و شکر و طرف دیگر را با چوب پنبه می‌بندند. تعدادی زنبور کارگر برای تغذیه ملکه تا زمان معرفی به کندو، در قفس همراه او هستند. قبل از معرفی ملکه به کندو، بایستی کلیه زنبورهای کارگر همراه را از قفس خارج نموده و ملکه را در قفس تنها گذاشت. قفس حاوی ملکه را در وسط دو قاب در جایی که بیش‌ترین تعداد کارگران وجود دارند و محل پرورش نوزاد است، به نحوی که سمت توری آن رو به پایین قرار گرفته و در دسترس کارگران باشد، قرار می‌دهیم.
این کار به دو دلیل صورت می گیرد: یکی برای اینکه زنبوران کارگر، ملکه را تغذیه کنند و دوم اینکه زنبورهای کارگر، هنگام تغذیه، ماده مخصوصی را که توسط ملکه ترشح می‌شود را از او گرفته و در کندو پخش می‌کنند و با این کار جمعیت کندو به بوی جدید عادت می‌کنند. پس از قرار دادن ملکه در داخل کندو، کارگران شروع به خوردن خمیر شکر موجود در سوراخ قفس می‌کنند و پس از مدتی راه را باز نموده و ملکه از قفس خارج و وارد کندو می‌شود.
پس از دادن ملکه به کندو بهتر است تا یک هفته از بازدید کندو و دست زدن به آن خودداری کرده و پس از آن کندو را به آرامی بازدید نمائید. وجود تخم و لارو جوان در کندو دلیل پذیرفته شدن ملکه جوان در کندو است و دیگر احتیاجی به دیدن خود ملکه نیست. چنانچه تخمی مشاهده نشود و خود ملکه هم در کندو نباشد، دلیل عدم پذیرش و کشته شدن ملکه توسط کارگران است. به طور کلی معرفی موفقیت آمیز ملکه به کلنی‌ها کار نسبتا دشواری است. درصد موفقیت در این امر بستگی زیادی به موقع سال، شرایط آب و هوایی، شرایط داخل کلنی و روش معرفی ملکه دارد. معرفی ملکه به کندو در هنگام جریان شهد طبیعی بسیار راحت‌تر و موفقیت آمیزتر است زیرا هم زنبورهای چراکننده و هم زنبورهای داخل کندو کاملا به انجام وظایف خود سرگرم هستند. در نتیجه این روش را می‌توان شیوه کاربردی معرفی ملکه به کندو دانست.
روش شناسایی کندوی بدون ملکه
تعدادی روش‌های جدید در پرورش زنبور عسل وجود دارند که باعث شده بدون بازرسی و بازدید قاب‌ها بتوانید از وجود و عدم وجود ملکه در کندو باخبر شوید که به برخی از این موارد در زیر اشاره می‌کنیم.
- وجود زنبورهای خشگمین اطراف کندو: اساسا عطر یا فرمون منتشر شده از ملکه موجب آرامش و یک‌پارچگی کندو و زنبورها می‌شود و هنگامی که مقدار این عطر کم یا کلا قطع شود، زنبورها نا آرام شده و جهت حرکت خود را گم می‌کنند و به جای انجام رفتارهای عادی معمولی، امکان دارد به هر چیزی از قبیل زنبوردارها، کودکان یا حیوانات حمله کنند و بدون هر دلیلی اقدام به نیش زدن نمایند.
- شنیدن صدای غیرعادی از کندو: هر کلنی یک صدای آرام و معمولی که ناشی از حرکت زنبورها است، دارد و زنبوردار با شنیدن آن متوجه می‌شود که همه چیز خوب است. اما در یک کندوی بدون ملکه، صداها بلند و غیرعادی هستند. به طور کلی وقتی زمان بیشتری را با زنبورهای خود می گذرانید، با صداهای بسیاری که توسط یک کلنی تولید می‌شود آشنا می‌شوید. در کندوی بدون ملکه ممکن است چیزی را بشنوید که به غرش بی ملکه معروف شده است، این یک وزوز شدید یا ناله با صدای بلند است و صدایی متفاوت از وزوز معمولی کلنی خواهد بود. هنگامی که یاد بگیرید صدای عادی را تشخیص دهید، تشخیص آن در آینده آسان‌تر می‌شود. ولی، هر کندویی که ملکه نداشته باشد غرش بی ملکه را انجام نمی‌دهد.
- تردد غیرمعمول زنبورها: در یک کندوی بدون ملکه، تخم‌های لقاح شده در حجره‌ها کاهش می‌یابد و تعداد لاروها برای تغذیه شدن کم می‌شود. در این شرایط زنبورهای خدمتکار و تغذیه کننده لاروها بیکار شده و به گروه کارگران جمع کننده شهد و گرده می‌پیوندند که در این حالت جمعیت زنبورها جلوی در ورودی کندو افزایش یافته و تجمع آن‌ها مشاهده می‌شود که نشانی از نبود ملکه در کندو است.
- کاهش سریع تعداد لاروها: چنانچه یک ملکه در حال از دست رفتن یا ناتوانی در تخمگذاری باشد، تعداد حجره‌های بدون لارو به سرعت زیاد می‌شود. پس از ۳ روز تمام تخم‌های قبلی باز شده و پس از ۶ روز تمام سلول‌های دارای لارو مسدود می‌شوند و پس از ۳ هفته تمام زنبورها از حجره‌ها خارج شده و حجره‌ها خالی می‌مانند. این روند نشان می‌دهد که زنبوردار خیلی دیر متوجه فقدان ملکه در کندو شده است.
- حجره‌های جایگزین: در صورت از بین رفتن ملکه یا ناتوانی آن در استمرار تخمگذاری، زنبورها به سرعت به دنبال جایگزین می‌روند. یک کلنی معمولا می‌تواند پس از ۱۵ دقیقه، فقدان ملکه را اعلام کند، بنابراین یک حرکت ناگهانی در ایجاد حجره‌های جایگزین می‌تواند به منزله وجود یک مشکل در کندو محسوب شود.
جمع بندی
وقتی مدت زیادی از بی ملکه شدن یک کلنی بگذرد و بخواهید ملکه‌ای به آن معرفی کنید باید بین کندوی دهنده‌ی ملکه و کندوی بی ملکه از لحاظ تخم گذاری تعادل برقرار باشد. آموزش معرفی ملکه به کندو به شما کمک می‌کند اصول و نکات مهم و چگونگی معرفی ملکه به کندو و به بیان دیگر شیوه کاربردی معرفی ملکه به کندو را یاد بگیرید.
پیشنهاد می کنیم برای مشاهده دوره آموزش زنبورداری از سایت 118فایل نیز دیدن کنید.
امید چیست؟ امید، آرزوی تحقق پیدا کردن چیزی است، ایمان، باور داشتن به این است که آن چیز تحقق پیدا خواهد کرد.
