در این مقاله بخوانید
طبقه دهی به کندوی زنبور عسل به چه منظوری انجام میشود؟ مزایای طبقه بندی کندو چیست؟ نحوه انجام این کار چگونه است؟ به طور کلی برای هر کندو چند طبقه لازم است و هر طبقه چه کاربردی دارد؟ چگونه آموزش صفر تا صد زنبورداری را فرا بگیریم؟ برای یافتن پاسخ در ادامه با ما همراه باشید.
مقدمه
یکی از منظم ترین ساختارها برای زندگی موجودات ساختار کندوی زنبور عسل است. این ساختار و نحوه زندگی کلنی درون آن به حدی منظم است که هرگونه آلودگی جزئی احتمالی و بی نظمی اطراف کندو را به راحتی تشخیص داده و بیشتر اوقات مهاجم در نظر میگیرند و به آن حمله میکنند. همچنین از دلایل منظم بودن کندوهای زنبور عسل وجود طبقه بندی در آنهاست که در ادامه به مزایا و ویژگی های هر طبقه خواهیم پرداخت.
طبقه دهی به کندو به چه منظوری انجام میشود؟
به طور کلی برای چهار منظور طبقه بندی کندو انجام میشود:
- دلیل اول جهت تقسیم کندو است. برای افزایش تعداد کندوها و گسترش فعالیت زنبورداری لازم است بعد از مدتی با افزایش جمعیت کلنی کندوها نیز افزایش یابند.
- دلیل دوم به علت ذخیره کردن عسل و عسل گیری است. محل اصلی ذخیره و تولید عسل طبقه های کندو بوده که افزایش این طبقهها سبب افزایش حجم عسل تولید و ذخیره شده میشود.
- همچنین به جهت افزایش جمعیت کندو، اگر طبقه دهی به کندوی زنبور عسل به موقع انجام شود، جمعیت کندو افزایش خواهد یافت و زنبورها مجبور به بچه دهی خارج از کندو نخواهند شد.
- در نهایت دلیل چهارم ادغام کندوها است. اگر قرار باشد دو یا چند کندو را با هم ادغام کنید به فضای بیشتری احتیاج خواهید داشت. کمبود فضا را میتوان با افزایش طبقات کندو جبران کرد.
مزایای طبقه بندی کندو
طبقه بندی کندو مزایای بسیاری دارد که به طورخلاصه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- یکی از مهمترین مزیت های طبقه بندی کندو افزایش فضای فعالیت برای زنبور عسل موجود در کندو و در نتیجه افزایش فعالیت آنها است.
- همینطور این کار سبب افزایش فضا برای فعالیت ملکه و تخم ریزی هر چه بیشتر آن میشود.
- طبقه بندی کندو باعث افزایش جمعیت به طور مفید میشود به این معنی که جمعیت جوان و فعال کندو گسترش پیدا خواهد کرد.
- با گسترش جمعیت جوان و کارگران کندو میزان بهره وری و فعالیت کندو نیز افزایش مییابد.
- طبقه دهی به کندو همچنین مانع از بچه دهی کندو و فرار ملکه زنبور عسل و زنبوران می شود که این موضوع یکی از مهم ترین موضوعات قابل بررسی این بخش خواهد بود. زیرا با فرار ملکه و ایجاد کلنی جدید خارج از کندو عملا کندوی شما متروکه خواهد شد و علاوه بر کاهش فعالیت تولیدات آنها نیز کم خواهد شد.
- این کار همچنین باعث میشود شانه های کهنه و قدیمی که سیاه شده اند و کاربرد مناسبی در کندو ندارند نیز حذف شده و با شانه های جدید جایگزین شوند و در نتیجه بافت کلی کندو تغییر کند.
نحوه انجام طبقه دهی به کندوها چگونه است؟
برای طبقه بندی کندو عسل راه های مختلفی وجود دارد. یکی از این روش ها که بیشترین کاربرد را دارد روش هرمی است. این راهکار که روش بسیار استانداردی است زمانی انجام میشود که زنبوردار تصمیم داشته باشد کلنی خود را افزایش داده و تخم گذاری در کندو را زیاد کند.
در این روش تصور بر این است که کندو 9 قاب دارد و افزایش جمعیت قرار است 70 درصد باشد. البته باید به نژاد زنبور عسل نیز توجه داشت. بعضی از انواع نژادهای زنبور عسل با این روش نهایت 60 درصد افزایش جمعیت خواهند داشت.
نحوه چینش قاب ها قبل از طبقه بندی کندو به این صورت است: در انتهایی ترین بخش هر دو سمت طبقه، قاب های حاوی عسل خالی و بعد عسل و گرده قرار دارد. بعد از این قاب ها پنج قاب باقی مانده در وسط طبقه قاب نوزادان داخل لارو است. اکنون برای اضافه کردن طبقه به کندو کافیست ابتدا در طبقه اول کمی تغییر ایجاد کنید، یعنی قاب های عسل را در دو طرف بدون تغییر بگذارید و در یک سمت به جای یکی از قاب های گرده و عسل قاب خالی قراردهید.
همچنین در سمت مخالف هم دو عدد از قاب های نوزادان را برداشته و قاب خالی بگذارید. به این ترتیب تعداد قاب های نوزادن از 5 قاب به 3 قاب در مرکز طبقه تغییر پیدا میکند. سوال اینجاست دو طبقه حاوی نوزاد کجا قرار میگیرند؟
برای پاسخ باید گفت این دو قاب به همراه شش قاب خالی و یک قاب حاوی عسل و گرده در طبقه دوم کندو قرار خواهند گرفت تا به این ترتیب بتوانند از گرده و عسل تغذیه کنند و همچنین فضای کافی برای رشد و افزایش را پیدا کنند.
همانطورکه افزایش طبقه انجام میشود نحوه و مقدار عسل سازی کندو نیز باید به صورت مداوم بررسی شود تا زنبورها طبقه های عسل را با تخم ریزی پر نکنند. همینطور باید دقت شود در طول طبقه بندی کندو ملکه به وسیله شبکه های مخصوص از طبقه های عسل و نوزادان جدا شود.
فصل تابستان زمانی است که کلنی بیشترین میزان جمعیت را دارد. برای این فصل میتوان از صفحات فاصله دهنده در کندو استفاده کرد(این صفحه ها به دلیل نوع ساختار کندوها در کشور ما استفاده نمیشوند اما ابزار بسیار کاربردی هستند.)
این صفحه ها باعث ایجا فاصله و فضای کافی برای رفت و آمد راحت زنبورهای عسل میشود به علاوه رطوبت و دما را برای فراوری عسل داخل کندو کاهش میدهند. به علاوه این صفحهها مسیر رفت و آمد زنبورهای چراگر را از دریچه پرواز پایینی کندو به دریچه پرواز بالایی تغییرداده و باعث میشود زنبوران برای رفت و آمد مجبور به عبور از طبقه ملکه و نوزدان نشوند و نیز به طور مستقیم بعد از جمع آوری گرده به قاب های عسل یا عسل و گرده بروند.
استفاده ازاین صفحات باید فقط در طبقه عسل باشد. نباید این طبقات را در بخش نوزادان یا ملکه قرار دهید.
برای هر کندو چند طبقه لازم است و هر طبقه چه کاربردی دارد؟
تعداد طبقات کندو با عوض شدن فصل تغییر میکند. به این شکل که در زمستان به دلیل حداقل بودن جمعیت، کلنی بیشتر 2 تا 3 طبقه بوده و در فصل بهار و تابستان با افزایش جمعیت کلنی این تعداد نیز افزایش مییابد.
به این دلیل که سوراخ پرواز کندوها در کشور ما زیر کندو قرار دارد، عمدتا در هر کندو طبقههای زیرین طبقه عسل هستند و بعد طبقه ملکه قرار دارد میشود کندوی زنبور عسل را نیز با روش های خاصی تقسیم کرد که به طور خلاصه این راهکار را توضیح خواهیم داد.
دانستن نحوه تقسیم کندوی عسل یک مهارت مفید برای هر زنبورداری است. هنگامی که کلنیها بیش از حد شلوغ می شوند، مستعد ازدحام جمعیت هستند. با تقسیم موفقیت آمیز کندو، زنبوردار زنبورهای خود را در یک دسته از دست نمیدهد. همچنین، این نیز یک راه عالی برای افزایش تعداد کندوهای عسل شما است.
کمی احتیاط توصیه می شود زیرا روند تقسیم کندو بدون خطر نیست. برای این کار باید توجه کنید که هر نیمه مقدار کافی عسل و گرده برای تغذیه داشته باشد. به علاوه هر کلنی حتما باید یک ملکه جداگانه برای خود داشته باشد. همچنین تقسیم کندو می تواند سبب کاهش احتمال آلودگی کندو و ورود جانواران مزاحم از جمله کنه شود.
نتیجه گیری
طبقه بندی کندو یکی از اقدامات مهم در هر زنبورداری است و به رشد و پیشرفت زنبورستان کمک شایانی میکند. برای این کار علاوه برکسب تجربه و مهارت باید مطالعه کافی نیز داشت. حتی میتوان از زنبورداران حرفهای کمک گرفت.
در این حرفه علاوه بر دانستن خصوصیات و ویژگی های هر نوع زنبور عسل، دانستن زمان جداسازی و تقسیم کندوها و نحوه طبقه بندی کندو باید اطلاعات کافی درباره فصل مناسب ایجاد تغییرات و نیز انواع ابزار و وسایلی که برای این کارلازم است را داشته باشید.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات زنبورداری 118فایل نیز دیدن فرمایید.