در این مقاله بخوانید
کشت هیدروپونیک چیست؟ کشت هیدروپونیک چگونه به وجود آمد؟ کشت هیدروپونیک چه کاربردی دارد؟ جایگاه هیدروپونیک در ایران چه اهمیتی دارد؟ آیا تمام گیاهان را می‌توان با کشت هیدروپونیک انجام داد؟ هزینه‌ی راه‌اندازی یک مکان برای کشت هیدروپونیک چقدر است؟
با ما همراه باشید تا در ادامه این مقاله به سوالات بالا پاسخ دهیم.
کشت هیدروپونیک (HYDROPONIC)
کشت هیدروپونیک یک ایده‌ی کاربردی و خلاقانه برای تولید محصولات کشاورزی می‌باشد. در واقع هیدروپونیک یک روش پرورش گیاهان و محصولات کشاورزی به شکل گلخانه‌ای می‌باشد.
در روش گلخانه‌ای می‌شود بدون توجه به آب و هوای بیرون از گلخانه در فضای آن گیاهان را رشد داد. اما هیدروپونیک HYDROPONIC)) حتی از این هم فراتر رفته است. در این روش مدرن حتی به خاک یا سم نیز احتیاج نمی‌باشد و تنها با استفاده از آب و مواد مغذی می‌توان گیاهان را رشد داد. به دلیل جدا بودن فضای این نوع کاشت که مانند کاشت گلخانه‌ای می‌باشد می‌توان در هر نوع آب و هوایی از این روش استفاده نمود.
کشت هیدروپونیک محصولات کشاورزی باعث می‌شود که گلخانه دار دیگر در مورد آلودگی خاک نگرانی نداشته باشد و هزینه‌ای هم برای ضد عفونی کردن آن نیاز نمی‌باشد که در نتیجه باعث کاهش هزینه‌ها شده و در بهداشت گیاهان نیز پیشرفت حاصل می‌شود.
اما به دلیل نیاز مداوم به گردش آب در برای گیاهان نیاز به لوله‌کشی خاصی می‌باشد که در ازای بی نیازی به خاک باید انجام شود. البته مصرف آب در کشت هیدروپونیک بسیار کمتر از روش سنتی می‌باشد و در آن نیز تا حد زیادی صرفه جویی خواهد شد.
تاریخچه کشت هیدروپونیک
جاندار بودن گیاهان و توان درک آنها از چشم کسی پوشیده نیست، همانطور که می‌دانید گیاهان نیز مانند سایر جانداران کره‌ی زمین دارای احساس هستند و رسیدگی به آنها و توان برقراری ارتباط با گیاهان باعث بهبود در رشد آنها می‌شود، توسط دانشمندان اثبات گردیده است.
همچنین گیاهان می‌توانند عناصر مختلف را تبدیل یا یک عنصر را خلق کنند. پژوهشگران نیز با رسیدن به این علم و استفاده از تجربیات کشاورزان و گلخانه داران تصمیم به ایجاد روشی نو در کشاورزی کردند و نام آن را کشت هیدروپونیک گذاشتند که به جای خاک گیاهان در مواد مغذی و مفید ریشه کرده و رشد می‌کنند که در نتیجه به اکسیژن هم دسترسی بهتری دارند.
همچنین روشی که برای رفع نیاز گیاهان به آب استفاده می‌شود باعث صرفه جویی در مصرف آب شده که برای مناطق کم آب تر بسیار مفید فایده می‌باشد.
کاربرد کشت هیدروپونیک
کاربرد کشت هیدروپونیک مخصوصا بخاطر نیاز به آب کم و صرفه جویی در مصرف آب در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک که با کم آبی هم مواجه هستند بسیار مناسب می‌باشد. همچنین به دلیل بسته بودن محیط کشت در انواع شرایط آب و هوایی می‌توان از این روش استفاده کرد و محصولات کشاورزی را تولید نمود.
این روش شما را از نیاز به خاک و سم زدایی معاف می‌کند اما در عوض باید برای رشد گیاهان از مواد مغذی سیال یا مواد مفید برای گیاهان استفاده کرد که کار خیلی سختی هم نیست. مواد مورد استفاده در این روش سیال است یعنی گیاهان بسته به نیازشان توسط محلولی از مواد مغذی تغذیه می‌شوند و رشد پیدا می‌کنند که کاملا تحت کنترل می‌باشد.
همچنین راه‌اندازی گلخانه‌ی هیدروپونیک به مکان خاصی محدود نمی‌شود و می‌توان در قسمت‌هایی که متروکه هستند و قابل استفاده نمی‌باشند نیز از این روش استفاده کرد که کاربرد هیدروپونیک را منحصر به فرد می‌کند.
کشت هیدروپونیک در ایران
کشت هیدروپونیک در ایران با استقبال بسیار خوبی مواجه شد بطوریکه در هم اکنون در تمام استان‌های کشور با آب و هوا‌های مختلف هزاران نفر دست به کشت محصولات کشاورزی به این روش زده اند که توانسته است افراد بسیاری را نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم مشغول به کار کند.
این موضوع هم بخاطر آب و هوای قالب استان‌های ایران که گرم و خشک است و هم بخاطر مشکل بیکاری بسیار در حل آنها سهیم بوده است و همچنان در حال رشد می‌باشد. دلیل دیگر رشد سریع کشت هیدروپونیک در کشور ایران را می‌توان نیاز به حاصلخیز بودن خاک یا عدم وجود شرایط مناسب برای رشد یک سری محصولات کشاورزی در روش قدیمی دانست.
در گذشته به دلیل آب و هوای مختلف و تفاوت خاک در سرزمین‌ها ما مجبور به وارد کردن یک سری محصولات بودیم ولی کشت هیدروپونیک این مشکلات را مرتفع کرد و اکنون می‌توان بدون نیاز به خاک و آب و هوای مناسب در یک محیط سازماندهی شده همان محصولات را با تزریق مواد مغذی مورد نیازش رشد داد.
گیاهان مناسب کشت هیدروپونیک
جواب دادن به این سوال کمی سخت است زیرا با توجه به مدرن بودن این روش و اینکه تا کنون گلخانه داران توانسته اند محصولات مختلف مانند توت فرنگی، گوجه فرنگی، خیار، کاهو و سایر محصولات از این قبیل با این روش به خوبی جواب گرفته است و حتی کیفیتی بالاتر از روش‌های کشاورزی اقلیمی داشته، اما اینکه آیا تمام گیاهان و محصولات کشاورزی در این روش جواب می‌گیرند یا نه نیاز به امکان سنجی از طرف کارشناسان و متخصصان این حوزه دارد. با توجه به مدرن بودن و کاربرد گسترده‌ی این روش احتمالا بتواند برای تولید محصولات بیشتری به کار گرفته شود.
هزینه راه اندازی
راه اندازی و آماده کردن یک محیط برای کشت هیدروپونیک هزینه‌ی زیادی را در بر می‌گیرد. با وجود اینکه در مکان‌های مختلف می‌توان از این روش استفاده کرد اما باید گفت که راه‌اندازی آن بخصوص در مورد لوله کشی خطوط آب که قبلا هم به آن اشاره شد دارای پیچیدگی مخصوص به خودش می‌باشد که نیاز به یک کارشناس خواهد داشت.
همچنین اگر علم کافی را برای استفاده از این روش نداشته باشید بدون شک به مشاوره نیاز دارید که بر هزینه‌ی راه‌اندازی کشت هیدروپونیک می‌افزاید. از آنجایی که افراد بیشتر قصد دارند از زمین‌های بلا استفاده‌ی خود برای این کار بهره ببرند باید هزینه‌ی حمل و نقل وسایل و بعد‌ها حمل و نقل محصولات را نیز در نظر گرفت.
نتیجه گیری
با توجه به اینکه کشت هیدروپونیک یک روش مدرن است و به تازگی راه‌اندازی شده است می‌توان گفت که جای زیادی برای رشد و بهتر شدن وضعیت آن وجود دارد. اگرچه هزینه‌ی راه‌اندازی یک کشت هیدروپونیک بسته به نوع و حجم آن هزینه بر خواهد بود اما در فرآیند کشت می‌توان آنها را جبران کرد زیرا مصرف آب به صرفه است و به خاک و سم نیازی پیدا نمی‌کنید. همچنین زمانی برای هرس کردن و کندن علف هرز تلف نمی‌شود و اینگونه به بهینه‌ترین شکل ممکن کار خود را انجام داده‌اید.
شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر سایر مقالات کشت هیدروپونیک 118فایل را نیز مطالعه فرمایید.
جایی که گل‌ها شکوفه می‌دهند، امید نیز شکوفه می دهد.
