در این مقاله بخوانید
معرفی ترفندهایی که برای چرم دوزی لازم است بدانید + وسایل چرم دوزی و توضیحات کامل + چرم دوزی چیست؟
ما در این مقاله تمامی این موارد را برای شما توضیح داده‌ایم. همچنین می توانید برای فراگیری این حرفه از دوره آموزش جامع چرم دوزی استفاده نمایید.
مقدمه
با کلمه چرم آشنا هستید و می‌دانید که صنعت چرم دوزی سابقه دیرینه دارد. همانطور که می‌دانید وسایلی که با چرم دوخته می‌شوند ماندگاری طولانی و زیبایی خاصی دارند. در این مقاله می‌خواهیم به کار چرم دوزی و ترفندهای کاربردی این صنعت بپردازیم.
چرم دوزی چیست؟
بعد از دباغی کردن پوست حیوانات و آماده سازی پوست و تبدیل آن به چرم وارد صنعت چرم دوزی می‌شود. چرم دوزی صنعتی است که تولید کننده انواع وسایل چرمی است. این هنر در ایران سابقه زیادی دارد.
وسایل لازم برای چرم دوزی
- چرم: به طور کلی چرم‌ها در دو نوع طبیعی و مصنوعی تولید می‌شوند. چرم طبیعی از انواع چرم گاوی، گوسفندی و… تولید می‌شود و ویژگی‌هایی مانند ماندگاری، طول عمر بالاتر، بوی متفاوت و قابل تشخیص مثل بوی خاک دارد.
چرم قابلیت تنفس پذیری دارد و کارهای تولید از چرم، به خصوص کفش و دستکش، بعد از عرق کردن بوی بدی تولید نمی‌کند. همچنین چرم مصنوعی نیز انواع مختلفی دارد و ارزان‌تر از چرم طبیعی است و بویی شبیه به پلاستیک دارد.
این پارچه به طور منظم تولید می‌شود و حتی کناره‌های آن منظم هستند (لبه‌ای صاف دارد). برای تشخیص این دو پارچه از هم یعنی پارچه چرم طبیعی و مصنوعی، باید به ضخامت آن‌ها توجه کنید. چرم مصنوعی از تنوع رنگی و ضخامت بیشتری نسبت به چرم طبیعی برخوردار است. برای تشخیص چرم طبیعی از مصنوعی، راه دیگری وجود دارد و آن این است که چرم مصنوعی در مقابل حرارت و آتش جمع می‌شود و بوی نامطبوعی ساطع می‌کند. هر دو نوع چرم نسبت به هم مزیت‌ها و معایبی دارند.
- الگو: دومین وسیله کاربردی برای کار چرم دوزی، الگو است. برای اینکه بتوانید چیزی که می‌خواهید خلق کنید، باید الگو آن را داشته باشید. بسیاری از الگوها به صورت آماده وجود دارند و می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید. اگر طراح خوبی هستید، می‌توانید الگوهای کار چرم دوزی را خودتان طراحی کنید و روی کار بیاورید. برای این کار نیاز به مقوا شطرنجی دارید تا بتوانید الگو مورد نظر را طراحی کنید.
- آستر: آسترهای مختلفی در بازار وجود دارند، از جمله این آسترها می‌توان آستر رویال، سوزنی و اشبالت را نام برد. از آستر برای ایستایی کار و زیباتر شدن استفاده می‌شود. آسترهای اشبالت ایستایی بهتری به کار می‌دهند و نسبت به آسترهای سوزنی دوام بیشتری دارند.
- خودکار ژله‌ای: برای اینکه بتوانید الگو را روی چرم بیاورید و یا بخواهید روی چرم علامت گذاری کنید بهتر است از خودکارهای ژله‌ای استفاده کنید. زیرا اثر این خودکارها با پاک کن چرم یا کرپ به راحتی پاک می‌شود.
- خط کش فلزی: برای برش بهتر و حرکت راحت‌تر کاتر روی چرم، برای خط کشی و الگو کشی به خط کش نیاز دارید.
- کاتر و قیچی: برای بریدن چرم این دو وسیله را نیاز دارید.
- سمبه: برای ایجاد سوراخ روی چرم استفاده می‌شود. از سمبه برای عبور دادن نخ موم دار یا تریشه استفاده می‌شود. سمبه در اشکال مختلف و سایزهای متفاوت وجود دارد که هرکدام از آن‌ها مختص کاری در چرم دوزی هستند.
- سوزن و نخ: سوزن مناسب چرم دوزی، از سوزنهای معمولی تیزتر و محکم‌تر است. همچنین سوزن‌ها در سایزهای مختلفی وجود دارند که بسته به نوع چرم به کار می‌روند. نخ‌های مناسب چرم دوزی نخ‌هایی هستند که مقاومت بالایی دارند و به راحتی با مواد چرم واکنش نمی‌دهند و از بین نمی‌روند. برای چرم دوزی بهتر است از نخ‌های نایلونی و پلی استر استفاده شود.
ترفندهای لازم برای چرم دوزی
- تهیه الگو: برای شروع کار چرم دوزی و یا هر وسیله‌ای که می‌خواهید با چرم بدوزید به الگو نیاز دارید. اکثر الگوها را روی کاغذهای شطرنجی طراحی میکنند؛ زیرا فاصله‌های مشخصی دارند و کمتر اشتباه پیش می‌آید. البته می‌توانید برای شروع کار از الگوهای آماده استفاده کنید.
- الگو را روی چرم ببرید: برای اینکه بتوانید الگو را روی پارچه چرم پیاده کنید، بهتر است از خودکار ژله‌ای استفاده کنید. زیرا این خودکار به راحتی به وسیله کرپ یا پاک کن چرم پاک می‌شود.
- برش چرم: بعد از پیاده کردن الگو روی چرم باید آن را برش دهید. برای اینکه هیچ نقصی در کار پیش نیاید، بهتر است تکه‌های کوچک و گوشه یا قسمت‌هایی که به صورت نیم دایره و گرد کشیده شده است را با قیچی برش دهید. قسمت‌هایی که خطوط راست بوده و گوشه و زاویه دار نیستند با کاتر برش دهید.
- سمبه زدن: اگر از الگو آماده برای کار چرم دوزی استفاده کرده‌اید، جای نقاطی که قرار است سمبه زده شود، روی کار مشخص است و به راحتی می‌توانید سمبه بزنید. اما اگر الگو را خودتان طراحی کرده‌اید، با یک خط کش فلزی می‌توانید نقاط سمبه زنی را مشخص کنید. بهتر است فاصله لبه تا جای سمبه و سوراخ‌های سمبه 4/0 سانتی‌متر باشد. البته این عدد می‌تواند مطابق سلیقه شما تغییر کند. می‌توانید از سمبه شماره 5/0 سانتی‌متری برای سمبه زنی استفاده کنید.
- دوخت: بسته به‌کار، نوع دوخت نیز متفاوت خواهد بود و کاملاً به سلیقه شما بستگی دارد و شما می‌توانید از هر دوختی روی کار استفاده کنید. برای اینکه کار نهایی به خوبی زیبایی خود را نشان دهد، بهتر است رنگ نخ و نوع آن را متناسب با پارچه چرمی انتخاب کنید.
- نحوه کار قدک و فوم: از این دو ابزار برای فیت کردن و محکم کردن کار استفاده می‌شود. بسته به نوع چرم، از قدک استفاده می‌کنیم. مثلا چرم‌های گاوی نیازی به قدک ندارند. به طور معمول باید قدک‌ها 5/0 سانت از کار کوچک‌تر باشند تا هنگام دوخته شدن، از لبه‌های کار دیده نشوند. برای کارهایی که از فوم استفاده می‌کنید، ابتدا فوم را پشت پارچه چرمی بچسبانید و سپس آستر کشی کنید.
- آستر کشی: برای آسترکشی باید در میزان چسب دقت کنید. زیرا اگر چسب کم بزنید، آستر به چرم نمی‌چسبد و اگر چسب زیاد باشد، بعد از چسباندن آستر، چسب اضافی از لبه‌ها بیرون می‌زند و جلوه کار را ناخوشایند می‌کند.
- لبه‌های چرم و رنگ آمیزی آن: در کارهایی که چرم دوزی با دست انجام می‌شود برای زیباتر شدن کار، لبه‌ها را رنگ می‌زنند. چرم خام، رنگ خامی دارد و زیبا نیست. شما می‌توانید با انتخاب رنگ مناسب، لبه‌های کار را رنگ کنید.
جمع بندی
کار چرم دوزی نیز جزء هنر‌های صنایع دستی محسوب می‌شود. از چرم برای تولید انواع کیف و کفش، کاپشن، کت و… استفاده میکنند. برای اینکه بتوانید در این هنر وارد شوید، باید چرم را بشناسید و ترفندهای کاربردی در چرم دوزی را یاد بگیرید. در کارهایی که چرم دوزی با دست انجام می‌شود برای زیباتر شدن کار، لبه‌ها را رنگ می‌زنند. چرم خام، رنگ خامی دارد و زیبا نیست. شما می‌توانید با انتخاب رنگ مناسب، لبه‌های کار را رنگ کنید.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات چرم دوزی 118فایل نیز دیدن فرمایید.
" دستاوردهای امروز همان چیزهای غیرممکن دیروزاند."
