در این مقاله بخوانید
زنبور چیست؟ زنبوردار کیست؟ تاریخچه زنبورداری در ایران، در ادبیات فارسی+ معرفی زنبورداری مدرن و سنتی. ما در این مقاله تمامی این موارد را برای شما توضیح داده ایم. همچنین می توانید برای فراگیری این حرفه از دوره آموزش جامع زنبورداری استفاده نمایید.
زنبور چیست؟
زنبورها نوعی از حشرات هستند که به صورت کلنی زندگی میکنند و توسط ملکه زنبور هدایت میشوند. زنبورها محصولی به نام عسل تولید میکنند و در زمانهایی که به دلایل شرایط آب و هوای نامساعد نمیتوانند از کندوهای خود خارج شوند ازعسل به عنوان غذای خود استفاده میکنند.
زنبوردار کیست؟
زنبوردار کسی است که به پرورش زنبور عسل میپردازد و محصولات تولید شده توسط کندو و عسل ها را جمع آوری میکند و در نهایت عسلهای آماده را به بازار عرضه مینماید.
تاریخچه زنبورداری
تاریخچه زنبورداری در ایران
زنبورداری در ایران پیشینهی تاریخی دارد. مردم ایران از زنبورعسل اطلاعات کافی دارند و از گذشته تا به امروز از فواید آن بهرهمند بودهاند. شغل زنبورداری در ایران را میتوان شغلی دانست که از قرن ها پیش در بین مردم رواج داشته است و افرادی که در این زمینه کار کردهاند و منافع سرشاری از این راه به دست می آوردهاند، رمز موفقیت کارشان را به فرزندان و یا اقوام خود آموختهاند.
خنجر مفروغی که از 1200 سال قبل از میلاد مسیح میباشد. یکی از مواردی است، که موجب شد، ایرانیان با زنبور عسل آشنا شوند، این خنجر از لرستان کشف شده بود و شکل آن مانند زنبور عسل بود.
همچنین در دوره هخامنشیان آثاری از زنبورداری در ایران نمایان شده بود، که این آثار به 460 سال قبل از میلاد مسیح بر میگردد. در دوره هخامنشیان زنبور عسل به طور گستردهای رواج داشته است ومردم آن دوره به جای شکر از عسل استفاده میکردند. هنگامی که از کندوهای جعبه ای در ایران رونمایی شد زنبورداران به خصوصیات خوب آنها پی بردند و هرسال تعدادی از کندوها را به کندوهای جعبهای تبدیل کردند. رایج شدن کندوهای جعبه ای در ایران باعث شد، افرادی که زنبورداری را به عنوان شغل دوم و سوم خود میدانستند کم کم به عنوان شغل اول خود آن را انتخاب نمودند و به صورت تجارتی از آن کسب درآمد نمودند.
تاریخچه زنبورداری در ایران باستان
در زمان قبل از کوروش کبیر نشانههایی از زنبورداری در ایران وجود نداشته است، اما این موضوع بنابر وجود نداشتن زنبور عسل در کشور نبوده است. در زمان کوروش کبیر در مناطق سومر و بابل عسل و زنبور عسل به طور گستردهای رواج داشته است و از متونی که در آن زمان نوشته شده و به جا مانده میتوان این آثار را مشاهده نمود.
تاریخچه زنبورداری در ادبیات فارسی
در اشعار و سرودههای قدیمی فارسی از واژه عسل و زنبور عسل زیاد استفاده شده است. و بنابر همین اشعار میتوان از وجود زنبور عسل در ایران آگاه شد. همچنین واژه زنبور عسل که در ادبیات ایران به کار برده شده است خود نشانه ای از این میباشد که زنبور عسل هم در آن دوران وجود داشته است. سیر تحول زنبورداری در ایران تا حدود هشتاد سال قبل از زنبورداری در کشورهای پیشرفته، به صورت کندوهای کوزه ای، تنه درختی و… قابل انجام بوده است.
مقدمه تاریخچه زنبورداری
روشهای زنبورداری
زنبورداری سنتی در ایران
زنبورداری در ایران از همان ابتدا به صورت سنتی بوده است. و تا حدودی این روش های سنتی به دلیل اینکه به عنوان یک حرفه اصلی به آن توجه نشده است جایگاه خود را از دست دادهاند. کشاورزان و دامداران در روستاها بودند که کندوی زنبور عسل را برای تولید عسل نگهداری مینمودند و هنوز هم تعدادی از آن ها به روش سنتی عسل تولید میکنند. روش های سنتی به این صورت میباشد که زنبور عسل در کندو به طور طبیعی شانه خود را میسازد و درشانه قسمت جلو کندو به پرورش نوزادان میپردازد و در شانه های قسمت عقب کندو عسل ذخیره می نمایند.
زنبوردارانی که به روش سنتی کار میکنند و کندوهای بومی دارند، مهاجرت نخواهند کرد و به روش ثابت زنبورداری میکنند. با استفاده از این روش، تولید عسل سالانه کندوها، به مقدار خیلی کم میباشد زیرا زنبوداران از وضعیت داخل کندو اطلاعی ندارند و امکان جابه جایی کندو برای آن ها مقدور نیست و نمیتوانند مدیریت صحیحی از کندو داشته باشند.
زنبورعسل وحشی درون جنگل ها و برروی تنه درختان زندگی میکند. پایه کندوها تنه درخت است که در سطح زمین قرار دارد. در روستاهای ایران پس از قطع نمودن درخت آن ها را برروی زمین قرار میدهند.
این شرایط برای اولین بار در استانهای شمالی و استان فارس قابل مشاهده بوده است. در گذشته روس ها از تنه درختان کندو میساختند و کندو را به گونه ای قرار میداند که محورش عمود بر سطح زمین باشد.
زنبورداری مدرن در ایران
در روش زنبورداری مدرن، زنبور عسل در کندوهای مصنوعی پرورش داده میشوند. این کندوها از جعبههای مربعی که فقط چهارستون آن ها ساخته شده است و یکی را بر روی دیگری قرار میدهند، این جعبه مربعی شکل است و سر و ته ندارد. در داخل این جعبهها قاب هایی آویزان شدهاند و فریم ها با پایه موم پر شده است و زنبور عسل شانه ها را بر روی آنها میسازند.
در زیر بدنه کندو کاهنده های ورودی قرار داده میشود که به کمک این کاهندهها میتوان ورودی کندو را کاهش داد. ملکه معمولا در اتاق محافظه محصور میشود و جعبههایی که منبع ذخیره عسل هستند ملکه از ورد به این اتاق ها منع میشود و فقط زنبور کارگر اجازه حرکت دارد. سالها است که زنبورداری در ایران رواج دارد و در گذشته بیشتر از روشهای سنتی افراد اقدام به تولید عسل توسط کندوها میکرده اند و با پیشرفت علم و افزایش سطح آگاهی زنبورداران تولید عسل به سمت روشهای مدرن روی آورد.
نتیجه گیری
در این مقاله تاریخچه زنبورداری در ایران برای شما عزیزان ارائه گردید. امیدواریم توانسته باشیم شما را از پیدایش زنبور عسل و تولیدات آن مطلع نموده باشیم.
برای مطالعه بیشتر می توانید از مقالات آموزشی زنبورداری 118فایل نیز دیدن فرمایید.