در این مقاله بخوانید
ما در این مقاله به بررسی تاریخچه جام جهانی دنیای فوتبال از سال های 1982 تا 2020 و بررسی گلزنی و قهرمانی بهترین تیم ها در دهه های مختلف، پرداخته ایم. شما می توانید برای فراگیری این ورزش از دوره آموزش فوتبال نیز استفاده نمایید.
جام جهانی از گذشته تا حال
اواخر قرن بیستم
دهه 1980
برای بررسی تاریخچه جام جهانی از جام جهانی 1982 شروع می‌کنیم. اسپانیا میزبان این جام جهانی بود، جامی که برای اولین بار با حضور 24 تیم برگزار شد. تیم‌ها به شش گروه چهار تیمی تقسیم شدند که دو تیم برتر هر گروه به دور دوم راه یافتند، جایی که به چهار گروه سه تیمی تقسیم شدند.
برندگان هر گروه به مرحله نیمه نهایی راه یافتند. کامرون، الجزایر، هندوراس، نیوزلند و کویت تیم‌هایی بودند که برای اولین بار در این مسابقات شرکت داشتند. بازی دور گروهی بین تیمهای کویت و فرانسه صحنه یک حادثه مسخره بود.
در حالی که فرانسوی‌ها 3-1 پیش بودند، بازیکنان تیم کویت پس از شنیدن سوتی از سوی سکوها فکر کردند که از سوی داور زده شده است و بازی را متوقف کردند و ماکسیم بوسیس مدافع فرانسوی در این وضعیت گلزنی کرد.
در حالی که تیم کویتی در حال اعتراض به گل بود، شیخ فهید الاحمد الصباح، رئیس فدراسیون فوتبال کویت با عجله وارد زمین شد و به داور چیزی گفت و داور هم گل را رد کرد. بوسیس چند دقیقه بعد یک گل دیگر به ثمر رساند و فرانسه 4-1 پیروز شد.
همچنین در مرحله گروهی، مجارستان 10–1 السالوادور را شکست داد، که تا به امروز تنها بازی بود که یک تیم ده گل در یک بازی جام جهانی به ثمر رسانده است. فینال را ایتالیا از آلمان برد و دینو زوف کاپیتان ایتالیا مسن‌ترین بازیکن جام جهانی تا آن زمان شد. پائولو روسی، مهاجم ایتالیایی، که پس از یک رسوایی تبانی و محرومیت متعاقب آن به فوتبال بازگشته بود، با شش گل از جمله هت تریک مقابل برزیل، بهترین گلزن مسابقات شد.
برای بررسی تاریخچه جام جهانی از جام جهانی به سراغ جام جهانی 1986می‌رویم. در این جام دیگو مارادونای آرژانتینی مقابل انگلیس دو بار گلزنی کرد که هر دو گل در تاریخ فوتبال برای همیشه ثبت شدند. به دلیل انصراف کلمبیا از میزبانی این مسابقات، مکزیک اولین کشوری بود که با میزبانی جام جهانی 1986 تا آن زمان دو جام جهانی را برگزار کرده بود. در این جام جهانی خوزه باتیستا از اروگوئه رکورد اخراج در جام جهانی را پس از گذشت تنها 56 ثانیه از بازی، در بازی مقابل اسکاتلند به نام خود ثبت کرد.
دهه 1990
برای بررسی تاریخچه جام جهانی به سراغ جام جهانی 1990 می‌رویم. این مسابقات در ایتالیا برگزار شد. کامرون که برای دومین بار در جام جهانی شرکت می‌کرد، پس از شکست آرژانتین در بازی افتتاحیه، به مرحله یک چهارم نهایی راه یافت. هیچ کشور آفریقایی تا به حال به مرحله یک چهارم نهایی نرسیده بود. مکزیک به دلیل محرومیت دو ساله (به دلیل تقلب در اعلام سن بازیکنان در مسابقات قهرمانی جوانان جهان) نتوانست در مسابقات مقدماتی جام جهانی 1990 شرکت کند، حادثه ای که به نامLos Cachirules شناخته می‌شود.
ایالات متحده برای اولین بار از سال 1950 جواز حضور در جام جهانی را کسب کرد. یک اتفاق ناخوشایند، مسابقات مقدماتی آمریکای جنوبی را به حاشیه برد. در جریان بازی برزیل و شیلی، یک بمب دست ساز نزدیک دروازه بان شیلیایی روبرتو روخاس فرود آمد. این دروازه بان سپس با بریدن صورت خود با یک تیغ، وانمود کرد که به خاطر این بمب دست ساز آسیب دیده است تا تیم برزیل را محروم کنند.
او تیغ را در دستکش خود پنهان کرده بود. تیم او یعنی شیلی به نشانه اعتراض از ادامه بازی خودداری کرد (چون در آن لحظه یک گل خورده بود). این تقلب دروازه‌بان شیلی بعدا مشخص شد و منجر به محرومیت 12 ساله روخاس و محرومیت شیلی از جام جهانی 1994 شد. در فینال این جام همان تیم‌هایی که در فینال سال 1986 حضور داشتند، حاضر بودند.
آلمان غربی پس از نایب قهرمانی در دو تورنمنت قبلی در فینال جام 90 آرژانتین را 1–0 شکست داد و سومین عنوان خود را در تاریخ ثبت کرد. جمهوری ایرلند نیز اولین حضور خود را در این مسابقات به ثبت رساند و بدون کسب حتی یک پیروزی به مرحله یک چهارم نهایی رسید (سه تساوی در دور گروهی و یک تساوی در دور یک هشتم که با پیروزی مقابل رومانی در ضربات پنالتی همراه شد). این تنها دفعه ای است که یک تیم در جام جهانی بدون پیروزی در یک بازی صعود کرده است.
جام جهانی 1994 که در ایالات متحده برگزار شد، اولین باری بود که در آن فینال جام جهانی به ضربات پنالتی کشیده شد. در آن فینال، برزیل ایتالیا را شکست داد و قهرمان شد. یوگسلاوی به دلیل تحریم‌های سازمان ملل در رابطه با جنگ یوگوسلاوی با بوسنی و هرزگوین از این جام محروم شد. در این جام کلمبیا با نتیجه غیرمنتظره 5-0 آرژانتین را شکست داد. در این جام روسیه (با جایگزینی اتحاد جماهیر شوروی که در سالهای 1990 و 1991 از هم پاشیده شده بود) اولین رقابت خود در جام جهانی را به عنوان یک کشور جدید ثبت کرد.
اتفاق پرحاشیه جام 94 این بود که دیگو مارادونا به دلیل مثبت بودن تست کوکائین در میانه مسابقات محروم شد و بدون او، آرژانتین توسط رومانی حذف شد. علیرغم عدم محبوبیت نسبی فوتبال در کشور میزبان، این تورنمنت از نظر مالی موفق ترین جام در تاریخ جام جهانی بود. رکورد حضور تماشاگر، با حضور مجموع نزدیک به 3.6 میلیون نفر و میانگین 68991 نفر در هر مسابقه در این تورنمنت شکست. با وجود گسترش مسابقات از 24 تیم به 32 تیم با شروع جام جهانی 1998، این رکورد حضور تماشاگر هنوز پابرجاست.
اولگ سالنکو از روسیه به اولین بازیکنی تبدیل شد که در یک بازی جام جهانی در پیروزی 6-1 کشورش در مرحله گروهی مقابل کامرون، 5 گل به ثمر رساند. در همان بازی راجر میلا 42 ساله تک گل کامرون را به ثمر رساند و مسن ترین بازیکن تاریخ در یک بازی جام جهانی شد. هریستو استویچکوف کفش طلای این جام (به عنوان بهترین گلزن) را به صورت مشترک با اولگ سالنکو به دست آورد. این دو 6 گل به ثمر رسانده بودند
جام جهانی 1998 در فرانسه برگزار شد و فرمت گسترده ای با حضور 32 تیم داشت. ایران در مرحله مقدماتی این جام مالدیو را با 17 بر 0 شکست داد که تا آن زمان مقتدرانه ترین برد در تاریخ بازی های مقدماتی جام جهانی بود. جام جهانی 98 اولین جام جهانی بود که تیم ملی ایران بعد از انقلاب در آن حضور یافته بود.
بازی بین فرانسه و پاراگوئه در مرحله یک هشتم نهایی این مسابقات، شاهد اولین گل طلایی تاریخ جام جهانی بود. لوران بلان در وقت اضافه گلزنی کرد و میزبان با نتیجه 1-0 پیروز شد.
فرانسه میزبان با شکست 3-0 برزیل در فینال، قهرمان این مسابقات شد. در بازی فینال، رونالدوی برزیلی که بهترین بازیکن جام هم شناخته شد مشکلات سلامتی داشت و بنابراین نتوانست تاثیری در بازی فینال داشته باشد.
تیم کرواسی هم که برای اولین بار در جام جهانی حاضر شده بود با سرمربیگری میروسلاو بلاژویچ در جایگاه سوم این مسابقات قرار گرفت.
قرن بیست و یکم
دهه 2000
جام جهانی 2002 اولین جام جهانی بود که در آسیا برگزار شد. این جام به طور مشترک به میزبانی کره جنوبی و ژاپن برگزار شد. Souleymane Mamam از توگو با 13 سال و 310 روز در لومه در ماه مه 2001 جوان‌ترین بازیکنی شد که تا به حال در یک بازی مقدماتی جام جهانی به میدان رفته است. استرالیا در یک مسابقه مقدماتی ساموآی آمریکایی را با نتیجه 31–0 شکست داد و یک رکورد جدید برای پرگل ترین مسابقه تاریخ ثبت شد. در این تورنمنت کره جنوبی، سنگال و ایالات متحده همگی به جمع هشت تیم پایانی رسیدند.
برزیل در فینال 2-0 آلمان را شکست داد و پنجمین عنوان قهرمانی خود را کسب کرد.هاکان سوکور ترکیه ای با زدن سریع ترین گل تمام ادوار جام جهانی در تنها 11 ثانیه تاریخ ساز شد. جام جهانی 2006 در آلمان برگزار شد. این اولین جام جهانی بود که قهرمان قبلی جام جهانی هم باید در مسابقات مقدماتی جام جهانی شرکت می‌کرد و واجد شرایط می‌شد. تا این دوره هر کشوری که قهرمان جام جهانی می‌شد بدون حضور در مسابقات مقدماتی، در جام جهانی بعدی حاضر می‌شد.
در این جام، چهار تیم آفریقایی برای اولین بار به جام جهانی راه یافته بودند توگو، ساحل عاج، آنگولا و غنا. دیدار نهایی بین ایتالیا و فرانسه بود که در آن زین الدین زیدان، کاپیتان فرانسه در ده دقیقه آخر وقت اضافه به دلیل ضربه سر به سینه مارکو ماتراتزی، مدافع میانی ایتالیا از بازی اخراج شد. نتیجه 90 دقیقه بازی در وقت قانونی و وقت اضافه 1-1 شد ولی ایتالیا در ضربات پنالتی با نتیجه 5-3 پیروز شد و قهرمان جهان شد.
بازه 2010 تا 2020
جام جهانی 2010 در آفریقای جنوبی برگزار شد. این اولین جامیبود که در خاک یک کشور آفریقایی برگزار شد و اسپانیا قهرمان این جام شد. این تورنمنت به دلیل بازی‌های ابتدایی بسیار دفاعی، بحث‌های پیرامون فناوری خط دروازه و معرفی وووزلا (بوق معروف تماشاگران آفریقایی) مورد توجه قرار گرفت. اسپانیایی‌ها علیرغم زدن تنها 8 گل در هفت بازی و باخت در اولین بازی خود مقابل سوییس، جام قهرمانی را به دست آوردند. داوید ویا با 5 گل نقش مهمی در این قهرمانی داشت. در فینال این مسابقات که رکورد تعداد کارت زرد در آن شکسته شد و هلندی‌ها بازی خشونت آمیزی داشتند، تیم ده نفره هلند در دقیقه 116 وقت اضافه با گل آندرس اینیستا با نتیجه 1-0 شکست خورد.
جام جهانی 2014 در برزیل برگزار شد و این دومین باری بود که برزیل میزبان این رقابت ها بود. آلمان و آرژانتین در فینال جام جهانی فوتبال 2014 حاضر بودند که ماریو گوتزه گل پیروزی بازی را برای آلمان به ثمر رساند و آلمان در فینال 1-0 آرژانتین را شکست داد و قهرمان شد.
هلند در بازی رده بندی برزیل را شکست داد (برزیل در نیمه نهایی به قهرمان جام یعنی آلمان با نتیجه 7–1 باخته بود). در این جام جهانی برای اولین بار فناوری خط دروازه برای تعیین اینکه آیا توپ از خط دروازه عبور کرده یا نه، استفاده شد.
جام جهانی 2018 در روسیه برگزار شد، این اولین جامیبود که در شرق اروپا برگزار شد. در این جام تیم ملی فرانسه که در فینال 4 بر 2 کرواسی را شکست داد و قهرمان شد.
بلژیک در بازی رده‌بندی با نتیجه 2 بر 0 انگلیس را شکست داد. همچنین این اولین جامیبود که از سیستم کمک داور ویدیویی(VAR) در آن استفاده شد.
دهه 2020
جام جهانی 2022 به میزبانی قطر اولین تورنمنتی است که در تابستان برگزار نمی‌شود. این جام جهانی از 21 نوامبر تا 18 دسامبر 2022 برگزار می‌شود.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات فوتبال 118فایل نیز دیدن فرمایید.
آدم های موفق همیشه مشغول انجام کارهایی هستن که بقیه هنوز دارن در موردش حرف میزنن.
