در این مقاله بخوانید
آموزش تکنیک های دفاعی در فوتبال + اصول دفاع + نحوه قرار گیری مدافعان نسبت به هم در دفاع + معرفی دفاع منطقه ای و Man to Man + دفاع خطی و غیر خطی + سیستم های بازی. ما در این مقاله تمامی این موارد را برای شما توضیح دادهایم. همچنین می توانید برای یادگیری این ورزش محبوب از دوره آموزش جامع فوتبال استفاده نمایید.
مقدمه
وقتی موضوع دفاع در فوتبال به میان میآید، باید به این اصل معتقد باشیم که یک تیم، همیشه بهتر از یک یا چند بازیکن است. بنابراین تمام بازیکنهای تیم، از دروازهبان گرفته تا مهاجم نوک، باید در کارهای دفاعی شرکت کنند. دیگر آن زمان گذشته که مهاجمان اصلا در کارهای دفاعی شرکت نمیکردند بلکه در فوتبال امروز همه بازیکنان باید پرس را انجام دهند.
در واقع از لحظه ای که توپ لو میرود، دفاع از همان لحظه و از همان نقطه ای از زمین که توپ در اختیار حریف قرار گرفته است، شروع میشود. البته برای دفاع کردن تنها یک سبک وجود ندارد، بلکه سبکهای دفاعی متعددی در دنیای فوتبال وجود دارد که ما هم در این مقاله قصد آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال را داریم. اینکه یک سرمربی از کدام سبک دفاعی برای بازی تیمش در مقابل تیم رقیب بهره ببرد بستگی به عوامل زیر دارد.
ویژگیهای انتخاب استراتژی دفاعی
1. طرز فکر و سبک بازی خود مربی
در آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال، به این موضوع اشاره میشود که هر مربی میتواند به یک نوع سبک بازی پایبند باشد. در برخی از مربیان مانند توماس توخل، سرمربی کنونی باشگاه چلسی، اعتقاد بسیار زیادی به پرس شدید تیم مقابل از زمین حریف دارد و برایش فرقی ندارد با کدام تیم رقابت کند. برخی از مربیان که در رأس همه آنها پپ گواردیولا سرمربی باشگاه منچسترسیتی قرار دارد، به مالکیت توپ اعتقاد دارند و در واقع بهترین دفاع را در حمله میبینند.
این دسته از مربیان به این جمله معروف معتقدند که تا تیم مقابل توپ را در اختیار نداشته باشد نمیتواند گلی هم بزند. البته این بدان معنا نیست که این دسته از مربیان دیگر هیچ فکری به حال دفاع کردن نمیکنند؛ بلکه به عنوان مثال همین پپ گواردیولا، مثل توخل به پرس شدید و توسط همه بازیکنان اعتقاد دارد.
پپ گواردیولا هم برایش فرقی نمیکند با کدام تیم بازی کند، سبک فوتبالش همین تیکی تاکا است. در روش تیکی تاکا، توپ از حریف گرفته میشود.
برخی دیگر از مربیان معتقد به دفاع اتوبوسی هستند. دفاع اتوبوسی، توسط ژوزه مورینیو، بعد از مسابقه چلسی و تاتنهام در ورزشگاه استمفوردبریج معروف شد. بازی با نتیجه 0-0 به پایان رسید و مورینیو معتقد بود که این نتیجه، در اثر تاکتیکهای منفی تاتنهام بود.
تاکتیک دفاع اتوبوسی، اساسا برای گرفتن فضا، تنها با هدف به گل نرسیدن حریف است. حمله در تاکتیک پارک کردن اتوبوس، بیشتر یک تفکر ثانویه است. عمده عملکرد این استراتژی، حول تخریب تاکتیک حریف و حفظ کلین شیت است. اگر بازی با نتیجه مساوی به پایان برسد، این تاکتیک به هدف خود رسیده است.
سرمربی اسبق تیم ملی کشورمان یعنی کارلوس کیروش، مثال بارزی از این سبک دفاعی بود. برای کارلوس کیروش تفاوتی نداشت که با کدام تیم بازی کند، همیشه اتوبوسی از بازیکنان را جلوب دروازه خودی پیاده میکرد.
البته خود ژوزه مورینیو هم استاد بازی با همین سبک دفاعی است. بازی برگشت اینترمیلان و بارسلونا در نیمه نهایی جام باشگاه های اروپا، نمونه بارزی از تقابل تاکتیک دفاع اتوبوسی در مقابل تاکتیک بازی مالکانه بود. در آن بازی مورینیو روی نیمکت اینتر و گواردیولا بر روی نیمکت بارسلونا نشسته بود. در روش دفاع اتوبوسی، فضا از حریف گرفته میشود.
2. کیفیت و ویژگیهای بازکنان
در آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال، به این موضوع تأکید میکنیم که مربی باید قابلیتها و محدودیتهای تیم خود را همیشه بشناسد. کیفیت و ویژگیهای بازکنانی که در اختیار سرمربی قرار دارد در انتخاب تاکتیک دفاعی تیم بسیار موثر است. طبیعتا با بازیکنان هر تیمی نمیتوان بازی تیکی تاکا انجام داد. حتی اگر پپ گواردیولا یا یوهان کرایف فقید هم روی نیمکت آن تیم نشسته باشند.
3. ویژگیهای تیم حریف و شرایط مسابقه
در آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال، تأکید میشود که تیم حریف به صورت دقیق باید مورد آنالیز قرار گیرد. میزان قدرت تیم حریف و ویژگیهایی که سرمربی و بازیکنان آن تیم دارند و همچنین سبک بازی تیم حریف، در انتخاب سبک دفاعی تیم توسط سرمربی، تاثیر گذار است.
برخی از مربیان ذاتا کنش گرا هستند. مربیان کنش گرا به مربیانی گفته میشود که سعی میکنند کمتر به سبک بازی تیم حریف توجه کنند و به دنبال آن هستند که تحت هر شرایطی سبک بازی خود را به حریف دیکته کنند. پپ گواردیولا از جمله این سرمربیان است.
برخی دیگر از سرمربیان اصطلاحا واکنش گرا هستند. مربیان واکنش گرا به مربیانی گفته میشود که در هر بازی متناسب با شرایط خاص آن بازی، سبک بازی و سبک دفاعی تیم خود را میچینند. مربیان واکنش گرا درصدد خراب کردن سبک بازی حریف و از بین بردن نظم تاکتیکی آنها هستند.
ژوزه مورینیو و دیگو سیمئونه سرمریی باشگاه اتلتیکو مادرید از مطرح ترین مربیان واکنش گرا در دنیای فوتبال میباشند. بیایید راه دوری نرویم همین کارلوس کیروش خودمان یک مربی واکنش گر بود و همیشه نظم تیمی حریف و حتی اعصاب تیم حریف را به هم میریخت ولی برانکو ایوانکویج یک مربی کنش گرا بود.
البته به جز ویژگی های تیم حریف، شرایط مسابقه هم در انتخاب سبک دفاعی یک تیم موثر است. به هر حال، هر مسابقهای شرایط خاص خود را دارد. بعضی از مواقع، یک تیم نیاز به یک برد پر گل دارد ولی بعضی دیگر از مواقع، یک تساوی هم کار تیم را راه میاندازد. شرایط آب وهوایی و شرایط زمین و میزبان یا مهمان بودن تیم و تعداد مصدومان و محرومان تیم، همگی در انتخاب سبک دفاعی یک تیم میتوانند تاثیرگذار باشند.
اصول دفاع
اصول پایهای دفاع، متشکل از دو جزء پوشش و یارگیری است. به بیان دیگر، ما در فوتبال دو نوع دفاع کردن داریم. اولین دفاع منطقه ای یا Zonal Defense و دومی دفاع بازیکن به بازیکن یا Man-to-Man Marking. در آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال، از لحاظ نحوه قرارگیری مدافعان نسبت به یکدیگر هم یک تقسیمبندی صورت میپذیرد. دفاع خطی و دفاع غیر خطی.
دفاع Man-to-Man
دفاع Man-to-Man یک استراتژی دفاعی است که در آن، مدافعان به جای پوشش دادن یک منطقه از زمین، حریفان خاصی را زیر نظر میگیرند. در این شیوه از دفاع کردن، مدافع مستقیما مهاجم حریف را پیگیری میکند و سایه به سایه ی او حرکت میکند. در واقع دفاع من تو من به دفاعی میگویند که یک مدافع از پیش تعیین شده، مامور مراقبت از یک بازیکن حریف خواهد شد.
با این حال، این سبک دفاع، اغلب به قیمت ضعف در کار هجومی تمام میشود؛ زیرا مدافعان تیم به جای اینکه در حمله تیم نقش داشته باشند، مشغول وظایف دفاعی خود میشوند. این سبک دفاع، زمانی که تیم در حال رقابت با حریفان قوی هست بیشتر به کار میآید.
دفاع Zonal
از سوی دیگر علامت گذاری منطقه ای یا دفاع Zonal به این اشاره دارد که مدافع یک منطقه از زمین فوتبال را پوشش میدهد (به جای تمرکز بر یک بازیکن خاص). در این سبک از دفاع، مدافع تنها وقتی مهاجم حریف را تحت فشار قرار میدهد که مهاجم وارد منطقه مخصوص او شود.
در واقع، حریف، در صورت ورود به منطقه او، علامت گذاری میشود. اگر حریف آن منطقه را ترک کند، مدافع برمیگردد و مدافع دیگری مسئولیت مهار مهاجم حریف را خواهد داشت.
دفاع خطی
در آموزش سبکهای دفاعی در فوتبال، دفاع خطی به دفاعی میگویند که در آن همه مدافعان تیم در یک خط بازی میکنند و هیچ دفاعی، وظیفه پوشش دادن بقیه مدافعان را بصورت همیشگی بر عهده ندارد. علت محبوبیت این نوع دفاع، قابلیت در تله آفساید گیر انداختن حریفان است. دفاع خطی میتواند با چهار یا سه مدافع انجام شود.
دفاع غیر خطی
دفاع غیر خطی به دفاعی میگویند که در آن یک مدافع وظیفه پوشش دادن بقیه مدافعان را بصورت همیشگی بر عهده دارد. در فوتبال امروزی این نوع دفاع منسوخ شده است به جز برای سرهنگ علیفرد !!!
سیستمهای بازی
سیستم بازی یک تیم، اصل اساسی و جوهر یک تیم فوتبال است. سیستمهای معروف در دنیای فوتبال شامل سیستمهای چهار چهار دو، چهار سه سه، سه پنج دو، سه چهار سه، چهار یک چهار یک، چهار دو سه یک هستند. همین سیستم چهار چهار دو باعث شد تیم انگلیس، اولین و تنها عنوان قهرمانی خود در جام جهانی را کسب کند.
تیم منچستریونایتد هم در دهه نود با همین سیستم در انگلیس آقایی میکرد. امروزه این سیستم کمتر استفاده میشود و از بین تیمهای مطرح دنیا، تنها تیمهای لسترسیتی و اتلتیکو مادرید هستند که با این سیستم بازی میکنند.
سیستم چهار دو سه یک، در تیم ملی فرانسه، در سال هایی که زیدان در این تیم بازی میکرد و همچنین، در تیم منچستریونایتد فرگوسن در قرن بیست و یک پیاده میشد. سیستم چهار سه سه هم که در سال های اخیر یک سیستم بسیار پراستفادهای بوده. بارسلونای گواردیولا و رئال با سرمربیگری زیدان که جمعا پنج قهرمانی را در اروپا به دست آوردند، از این سیستم بازی استفاده میکردند. در همه این سیستمهایی که توضیح داده شد چهاربازیکن در دفاع حضور دارند، آن هم به صورت خطی.
سیستم بازی سه پنج دو و سه چهار سه، سیستمهایی هستند که در آنها سه نفر به عنوان مدافع حضور دارند. سیستم سه دفاعی که تیمهای کونته و الان هم تیم چلسی توخل آن را بازی میکنند(هم چنین سایر تیمها)، سیستم سه دفاع خطی است. متاسفانه، به اشتباه، افرادی مانند سرهنگ علیفرد، این سیستم سه دفاعی را با سیستم سه دفاعی که یک دفاع آخر یا سوییپر یا پوششی در آن بازی میکند اشتباه گرفتهاند.
پیشنهاد می کنیم برای مطالعه بیشتر از سایر مقالات فوتبال 118فایل نیز دیدن فرمایید.